Tattvavalokan Samiksha

SR No.: 005882
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Kantilal Chhaganlal
Total Pages: 238
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 91

[ધર્મ શા માટે કરવો ? મોક્ષ માટે જ
એવી અવિરુદ્ધ વ્યાખ્યા કરી તેમાં પણ નિયાણાનો નિર્દેશ કરેલો જ છે એવું સ્વીકારવું જોઈએ.
પ્રશ્ન: ૫ણ શ્રી ત્રિષષ્ટિગ્રસ્થમાં નિયાણાનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ તો કર્યો નથી, તો પછી એવી વ્યાખ્યા કરવામાં એ ગ્રન્થની આશાતના નહિ થાય ?
ઉત્તર :ના. એક સૂત્રમાં બીજા સૂત્રની સંમતિ મળે, સંગતિ થાય એ રીતે વ્યાખ્યા કરવામાં ઉપરથી આશાતના દૂર થઈ જાય છે. એવું પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજાએ ઘર્મપરીક્ષામાં જણાવ્યું છે. "
વળી, xxx પરંતુ એટલા માત્રથી નિયાણું કર્તવ્યરૂપે સિદ્ધ થઈ શકતું નથી એવું જે પૂ. ૧૩૪ પર તમે કહ્યું છે તેના પરથી તો મહાત્મન્ ! મને ! એવું જ લાગ્યું કે તમારે હજુ બુદ્ધિને શાસ્ત્રોથી પરિકર્ષિત કરવાની અને જેના ન્યાયશાસ્ત્રોથી સૂક્ષ્મ બનાવવાની ઘણી જરૂર છે, કેમ કે નિયાણાને કર્તવ્યરૂપે સિદ્ધ કરવાની વાત જ કોણે કહી છે કે જેથી તમારે એનો નિષેધ કરવો પડે? કેમ કે xxx તેમાં અણસણનો પાછળનો ભાગ સ્પષ્ટ દેવી થવાના ઉદ્દેશથી આરાધ્યો, છતાં એ વિષક્રિયા ન થઈ અને ભવામણ ન વધ્યું. xxx,
આવાં વચનો પરથી કાંઈ તેને કર્તવ્યરૂપે સિદ્ધ કરવાની તે વાત ફલિત થઈ જતી નથી. “મોક્ષભિન્ન અન્ય ઉદ્દેશથી થતો ધર્મ બધી અવસ્થામાં બઘાને સંસાર વધારનાર જ બને. એવો એકાંત નથી,એવું દેખાડવાનું સરળ તાત્પર્ય પણ આ વચનો પરથી જે પકડી શકતા ન હોય તેમને એમ કહેવાનું શું મન ન થઈ જાય કે “ભાઈ! લખવા બેસતાં પહેલાં જરા બુદ્ધિને પરિકર્ષિત કરવાની જરૂર છે.”
વળી, ભવભ્રમણવૃદ્ધિરૂપ નુકસાન ન થયું એવું જણાવનાર આ વાત પરથી જો નિયાણું કર્તવ્ય હોવું સિદ્ધ થઈ જતું હોય, તો તો પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે જે પલાદન કરે તેનામાં સમત્વ ન જ હોય એવા પૂર્વપક્ષીય એકાંતનું ખંડન કરવા જે કહ્યું છે કે વળી સમ્યકત્વધારી કૃષ્ણ વગેરેએ પલાદન કર્યું હોવા છતાં સમ્યક્ત્વ ચાલ્યું ગયું નહોતું એવું શાસ્ત્રમાં પણ १. xxx सूत्रस्य सूत्रान्तरसम्मत्या व्याख्यानकरणे आशातनायाः परित्यागात् ।
(ઘર્ષપરીક્ષા, છે. ૮રૂ વૃત્તિ २. किञ्च सम्यक्त्वधारिणां कृष्णप्रभृतीनां मांसभक्षणेऽपि सम्यक्त्वानपगमः शास्त्रेऽपि श्रूयते, તલુક્યું પછી (. ૧૬, દૂ. 9૧૮) ત ળ સે તુલા રાયા........... -
(ધર્મપરીક્ષા, જો ૮૪, પૃ. ૨૮૧)