Page Text
________________
અર્થ-કામ માટે શું કરવું ? ધર્મ જ ]
[ ૧૯૩
(६) श्राद्धदिनकृत्य (भाग १) - इष्टफलसिद्धिः = ऐहिकार्थनिष्पत्तिः ययोपगृहीतस्य चित्तस्वास्थ्यं भवति ।
(७) धर्मसंग्रह - तथा इष्टफलसिद्धिरभिमतार्थनिष्पत्तिरैहलौकिकी, ययोपगृहीतस्य चित्तस्वास्थ्यं भवति, तस्माच्चोपादेयप्रवृत्तिः ।
(८) वृन्दारुवृत्ति - इष्टफलसिद्धिः = ऐहिकार्थनिष्पतिः ययोपगृहीतस्य चित्तस्वास्थ्यं મતિ ।
.
(९) प्रश्नचिन्तामणि : प्रश्न - जयवीयरायमध्ये 'इष्टफलसिद्धि' इति वाक्येन किं मुक्तिफलं मार्गितं वाऽन्यदिति ?
उत्तर - वृन्दारुवृत्याद्यनुसारेण ज्ञायते धर्मानुष्ठानाचरणनिर्विघ्नहेतुभूतमिहलोकनिर्वाहकरं द्रव्यादिसुखं मार्गितमिति ॥
આમાં પણ છેલ્લે પ્રશ્નચિન્તામણિના જે પ્રશ્નોત્તર છે, એનો આવો અર્થ સ્પષ્ટ છે કે – પ્રશ્ન : જયવીયરાયસૂત્રમાં ઇષ્ટ ફળસિદ્ધિ' એ વાકયથી શું મોક્ષફળની માગણી કરી છે કે ખીજી કોઇ વસ્તુની ?
ઉત્તર : વૃન્દારુવૃત્તિ વગેરેને અનુસરીને જણાય છે કે ધર્માનુષ્ઠાનોનું આચરણ નિર્વિઘ્રપણે થઈ શકે,એમાં કારણભૂત આલોકમાં નિર્વાહ કરી આપે એવું દ્રવ્યાદિસુખ માગ્યું છે.’
આ ઉત્તર ખરાખર પણ છે,કારણ કે મોક્ષનાં સાધનભૂત જે સમ્યગ્ દર્શન વગેરેની આરાધના છે,એ ત્રીજું પગથિયું છે, એવું ઉપરોક્ત ગ્રન્થ-સન્દર્ભોથી સ્પષ્ટ છે; જ્યારે જે ઈષ્ટ ફળ તરીકે ઇહલૌકિક ચીજની માગણી છે એ પ્રથમ પગથિયું છે (ચિત્તસ્વસ્થતા એ ખીજું પગથિયું છે); એટલે ‘ઇષ્ટ ફળ’ તરીકે મોક્ષનું સાધન કયાં રહ્યું ?
પ્રશ્ન : તમારી વાત તો ખરાખર છે. તેમ છતાં, આ આજીવિકા વગેરે ઈંજ઼ ચીજો છેવટે મોક્ષમાર્ગની સાધના માટે જ માગવામાં આવી રહી છે અને તેના દ્વારા ચિત્તસ્વસ્થતા મેળવી સુંદર આરાધના થાય જ છે. એટલે એ પણ હકીકતમાં તો મોક્ષની સામગ્રી જ થઈ ને ? અને તેથી અમે જે કહીએ છીએ કે ‘ભગવાન પાસે ઈષ્ટ ફળ તરીકે મોક્ષ કે મોક્ષની સામગ્રી જ માગી શકાય’ એમાં શું ખોટું છે ?
| SR No. | 005882 |
| Book Title | Tattvavalokan Samiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Kantilal Chhaganlal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 238 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |