Page Text
________________
વિષય-૧૦
તપ પંચાશકનું રહસ્ય
પૃ. ૨૧૩ ઉપર તમે લખ્યું છે ××× અહીં આ રોહિણી વગેરે તપ સૌ કોઈ માટે હિતકર છે' એવું ન લખતાં ‘મુગ્ધ જીવો માટે હિતકર છે' એવું ગ્રન્થકારશ્રી વિધાન કરે છે.તે ઉપરથી સ્પષ્ટ જણાઈ આવે છે કે આ રોહિણી વગેરે તપોનું વિધાન મુગ્ધ જીવો માટે છે, નહિ કે મુગ્ધતર માટે? ×××
મહાત્મન્ ! તમારી મનસ્થિતિ સશલ્ય હોવાનું સૂચન કરનારાં આના જેવાં કેટલાં સ્થાનો દેખાડું ? તમે આમાં જે કહ્યું છે કે ××× રોહિણી વગેરે તપોનું વિધાન મુગ્ધ જીવો માટે છે××× એમાં મુગ્ધ જીવો માટે જ છે’ એ રીતે સીધા ‘જ’કારનો તમે જે પ્રયોગ કર્યો નથી તે, એમાં તમને સીધેસીધા જ પકડાઈ જવાની દહેશત હોવાના કારણે ન કર્યો હોય, એમ મને લાગે છે; કેમ કે ૧૯ મા પંચાશકના પ્રસ્તુત ૨૩મા શ્લોકની વૃત્તિમાં ‘જ’કારનો અન્યત્ર (હિત શબ્દ પછી) પ્રયોગ કરેલો છે. માટે જો તમે મુગ્ધ જીવો માટે જ’ એ રીતે ‘જ’કારનો પ્રયોગ કરો, તો તો પ્રથમ દૃષ્ટિએ પકડાંઈ જાઓ. તેથી ‘જ’કારથી જે અર્થ મેળવવો ઈંટ છે,તે મેળવી લેવાય એટલા માટે તમે અન્યનો વ્યવચ્છેદ દેખાડનાર ××× નહિ કે મુગ્ધતર માટે’ ××× એવો વચનપ્રયોગ તમારા તરફથી ઉમેર્યો હોય એવું મને લાગે છે...
તમારા આ લખાણ પરથી લખનારની મસ્થિતિ સશલ્ય હોવાનું સૂચન શી રીતે થાય છે તે હવે દેખાડું.. મુગ્ધ જીવો માટે જ હિતકર છે’ એવા ‘જ’કારયુક્ત પ્રયોગનું જે ફળ છે કે મુગ્ધતર જીવો માટે તેની હિતકરતાનો નિષેધ કરવો,તે તમે ××× નહીં કે મુગ્ધતર માટે ××× એમ કહીને પ્રાપ્ત કર્યું છે. વાસ્તવિકતા એ છે કે મુગ્ધ જીવોને માટે હિતકર છે’ આવા વચન પરથી શ્રોતાને આવા પ્રકારની શંકાઓ ઊઠી શકે છે કે આ રોહિણી વગેરે તપ (૧) મુગ્ધ જીવોને માટે હિતકર જેમ છે, એમ એ લોકો માટે અહિતકર પણ છે ખરો ?’ (૨) ‘મુગ્ધ જીવોને માટે હિતકર છે, પણ મુગ્ધતર માટે કેવો ?’ ઇત્યાદિ. હવે જો મુગ્ધ જીવોને માટે હિતકર જ છે’ એવો અથવા ‘મુગ્ધ જીવો. માટે હિતકર છે, અહિતકર નહિ’ એવો વચનપ્રયોગ થયો હોય,તો આમાંની પ્રથમ શંકા દૂરે થાય છે... પણ જો મુગ્ધ જીવો માટે જ હિતકર છે’ અથવા “મુગ્ધ જીવો. માટે હિતકર છે, મુગ્ધતર માટે નહિ’ એવો વચન-પ્રયોગ થયો
| SR No. | 005882 |
| Book Title | Tattvavalokan Samiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Kantilal Chhaganlal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 238 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |