Tattvavalokan Samiksha

SR No.: 005882
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Kantilal Chhaganlal
Total Pages: 238
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 126

અર્થ-કામ માટે શું કરવું ? ધર્મ જ]
૧૦૫
આવો(સંસારભયાદિ ન હોવાના કારણે) અસુંદર હોય છે, જે જિનાજ્ઞા વિના *=જિનવચન વિના પ્રવર્તેલો છે.’ આવા અર્થમાં કોઇ અસંગતિ છે નહીં એ સ્પષ્ટ છે.
શ્રીજિનેશ્વરદેવે પ્રરૂપેલો ધર્મ સુંદર અને અન્ય ધર્મ અસુંદર' આવો અભિપ્રાય હોવાના કારણે જ આગળ ગોકુળ માવાળો... એ ૨૬૫મા શ્લોકમાં, અસુંદર ધર્મમાંથી બાદબાકી કરવા માટે, પણ જે પુરુષપુંડરીક શ્રી તીર્થંકરદેવોએ પ્રરૂપેલો ક્ષમાપ્રધાન ધર્મ છે.’ એ પ્રમાણે ઉલ્લેખ કર્યો છે; નહીં કે પણ જે મોક્ષના આશયથી કરાયેલો ધર્મ છે.' ઇત્યાદિ. એટલે કે કયો ધર્મ અસુંદર નથી ?' એ જણાવવા માટે શ્રીજિનકથિત ધર્મ અસુંદર નથી’ આવું જે કહ્યું છે એનાથી જ નિશ્ચિત થઇ જાય છે કે જે ધર્મ જિનકથિત નથી તેને જ અહીં અસુંદર તરીકે કહેવાનો અભિપ્રાય છે.
વળી કો'ક કદાચ તેવી પરિસ્થિતિના કારણે અર્થ કે કામની અભિલાષા સાથે જિનોક્ત અનુષ્ઠાન કરે, તો એટલા માત્રથી એ જિનાજ્ઞા વિના થયેલો ધર્મ છે' એમ કહી શકાતું નથી; કારણ કે ‘અર્થવાભાભિષિળાતિ ધર્મ વ પતિતવ્યમૂ’ ઇત્યાદિ શાસ્ત્રવચનો એને જિનાજ્ઞા-અવિરુદ્ધ હોવા જણાવે છે.
.
વળી, જિનોક્ત ધર્મરૂપે જૈનધર્મનું વિસ્તૃત વર્ણન ત્યાં કર્યું છે. મોક્ષનો આશય હોય, તો ધર્મ કઈ રીતે સુંદર બને છે અને ન હોય, તો કઈ રીતે એ અસુંદર બને છે, એનું કોઇ જ વર્ણન ત્યાં ક૨વામાં આવ્યું નથી.તથા જૈન ધર્મનાં અનુષ્ઠાનોનું વર્ણન કર્યા ખાદ, એના પ્રભાવે જીવ આ ભવમાં ને ૫૨ભવમાં કેવું સુખ પામે છે એનું વર્ણન કર્યું છે અને છેવટે, મોક્ષ પણ પામે છે’ એમ જણાવ્યું છે. હવે જો મોક્ષના આશયની પ્રધાનતાનું જ વર્ણન કરવું હોત અને અન્ય આશય જરા પણ આવી જાય,તો ધર્મ પરિણામે અસુંદર જ બની જાય એવો અભિપ્રાય હોત,તો આલોક-પરલોકમાં સુખ પામે છે એનું વર્ણન જ શા માટે કરત ? કારણ કે એ વર્ણનથી તો પાછું એનું આકર્ષણ પેદ્દા થવાની શક્યતા રહેવાથી, એનો આશય દૂર કરાવી મોક્ષનો આશય પેદા કરવાનો કહેવાતો ઉદ્દેશ સફળ થવો વધુ કઠિન જ બની જાય છે.
બાકી,મોક્ષનો આશય ન હોવામાત્રથી કે ભૌતિક આશંસા હોવા માત્રથી ઘર્મ જો કિંપાક ફળતુલ્ય બની જતો હોય,તો નલિનીગુલ્મ વિમાન માટે સંયમ લેનારા અવંતિ સુકુમાલ, ખાવા માટે ચારિત્ર લેનાર ભિખારી (કે જે પછીથી