Page Text
________________
વ્યાખ્યાન - ૧૦
તા. ૧-૮-૯૪, સોમવાર, ચોપાટી. અનંત ઉપકારી, અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા જગતના જીવમાત્રને એકાંતે સુખ અને શાંતિનું સાધન બને તેવા ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે.
ધર્મનું લક્ષ્યબિંદુ આપણો આત્મા પરમ સુખ-શાંતિ પામે અને બીજાને પણ તેવી જ સુખ-શાંતિ અપાવવામાં સહાયક બને તે છે. જે વ્યક્તિ આરાધક બને તેના જીવનમાં (૧) પરપીડાનો પરિહાર હોય છે અને (૨) તે વ્યક્તિ પોતાના આત્મિક ગુણોનો વિકાસ પણ કરે છે. આ બંને પ્રકારનો ધર્મ પ્રત્યેક આરાધકે આચરવાનો
આપણા તીર્થકરો પરાકાષ્ઠાની અહિંસાની વાત કરનારા છે, છતાં પણ શ્રાવક ધર્મમાં ડગલે ને પગલે આરંભ-સમારંભ આવે છે. આપણા ધર્મમાં એક બાજુ “અહિંસા પરમો ધર્મ” સૂત્ર છે, જે જીવમાત્રને અનુલક્ષીને કહેવાયું છે. તીર્થકરોને સર્વ જીવનાં દુઃખ દૂર કરવાં છે, જીવમાત્ર પ્રત્યે તેમને કરુણાનો ભાવ છે, છતાં પણ આચરણમાં ધર્મના નામે આરંભ-સમારંભ બતાવ્યો તેનું રહસ્ય શું છે?
પરમાત્માની ભક્તિ કરતાં છ કાયના જીવોની હિંસા થાય છે. પાણીના એક ટીપામાં અસંખ્ય જીવો છે. માટીના એક કણિયામાં પણ અસંખ્ય જીવો છે. દેરાસર માટે પથ્થરો પણ દૂરથી લાવતાં રસ્તામાં ઘણા ત્રસ જીવોની હિંસા થાય છે. વળી મંદિર બાંધવામાં પણ હિંસા થવાની, ધૂપ-દીપ આદિમાં પણ હિંસા સમાયેલી છે. છતાં અત્યારે જૈનોને પણ જીવોનું સ્પષ્ટ જ્ઞાન, દયાનું સ્વરૂપ ખબર ન હોવાથી પૂજામાં ફક્ત વનસ્પતિકાયની જ હિંસા દેખાય છે, તેથી જ ફૂલ ઓછાં વાપરવાં કે ન વાપરવાં તેની ચર્ચા કર્યા જ કરે છે. પરંતુ આ બધા પાયામાંથી જ શ્રદ્ધા ચૂકે છે.
જગદીશચંદ્ર બોઝે વનસ્પતિમાં જીવ સિદ્ધ કર્યા પછી વિજ્ઞાન પણ ૧૦૦વર્ષથી માનતું થયું છે કે વનસ્પતિમાં જીવ છે. પરંતુ જીવ છે એમ માન્યા પછી પણ જયણા કરવાનો કોઈ ઉદ્દેશ વૈજ્ઞાનિકોના મનમાં નથી. વનસ્પતિકાયમાં જ્યારે જીવ નહોતા
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૮૬
| SR No. | 005875 |
| Book Title | Lokottar Dandharm Anukampa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yugbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 290 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |