Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 89

સામે આવેલા કોઇપણ જીવનું દુઃખ જોઈને, છતી શક્તિએ અવગણના કરીને તમે કઠોર ન થઈ જાઓ તે માટે તેની આવી અનુકંપા કરવાની છે. આમ તો તમારા સુખદુઃખની તમને ૨૪ કલાક ચિંતા હોય છે, જ્યારે તમારી સામે બીજો જીવ મોતના મુખમાં જતો હોય ત્યારે, તમે ૧૦૦-૨૦૦ રૂપિયા આપી બચાવવા તૈયાર ન થાઓ તો તમારું હૃદય કઠોર થઈ જશે. તમારા હૃદયને કઠોર ન રાખવા, સામે પ્રસંગ આવે ત્યારે જીવદયા કરવાની છે. તમારી સામે ગાયની વાત હોય ત્યારે આઠ કબૂતરની વાત કરો તો કેવું અજુગતું લાગે ?
સંસારનું સ્વરૂપ જ એવું છે કે જીવો એક કે બીજી રીતે મરતા જ હોય છે, જેમાં સર્વત્ર આપણે કંઈ જ કરી શકતા નથી, પણ નજર સામે આવા પ્રસંગે દયા કરવાની છે. ભૂતકાળમાં તો મહાજનની સત્તા અને પ્રભાવ હોવાથી આવા પ્રશ્નો હતા જ નહીં. કારણ કે મહાજન પશુને છોડાવવા જે મૂલ્ય આપે તે પૈસો, કતલનો ધંધો કામચલાઉ બંધ કરવા નિમિત્તક કસાઈના કૌટુંબિક નિર્વાહ માટે જ વપરાતો. અત્યારે સમાજમાં મહાજનની સ્થિતિ કફોડી છે, અને કસાઈઓના વ્યવસાયને રાજ્ય તરફથી મજબૂત પ્રોત્સાહન છે, તેનું આ વિપરિણામ છે. છતાં હાલના સંયોગોમાં જૈનો પોતાના કોમળતાના ભાવ ટકાવવા કતલમાંથી પશુઓ છોડાવી પાંજરાપોળમાં મૂકે છે તે હિતકારી છે. બાકી તો એક પશુને બચાવીને પાંજરાપોળમાં મૂકો, પછી તેને ભરણપોષણ માટે ઘાસ આદિના અનેક જીવો મારો, છતાં પણ આ પ્રવૃત્તિને જીવદયા કહી છે; કારણ કે તે વખતે તમારે તમારા ભાવ જાળવવાના છે, દિલમાં કઠોરતા ન પેસી જાય તેનું ધ્યાન રાખવાનું છે.
સભા :- જીવદયાનો પૈસો રાખી શકાય ?
:
ન
સાહેબજી :- જીવદયાનો પૈસો રખાય જ નહીં, અંતરાય થાય. છતે પૈસે, જીવ છૂટી શકે તેમ હોય છતાં પણ; વહીવટદાર તેને ન છોડાવે તો આડકતરો મારી નાંખ્યાનો દોષ લાગે. ધારો કે ભૂખ્યાને માટે તમને કોઇએ પૈસા આપ્યા હોય અને તમને એમ થાય કે ૨ મહિના પછી આપીશું, તો ત્યાં સુધી તે ભૂખ્યો ટળવળે તેનો તમને કેટલો અંતરાય લાગે !
સભા :- પાંજરાપોળ ન ચલાવાય ?
સાહેબજી :- પાંજરાપોળ ચલાવાય, પણ કયા ભાવથી ચલાવાય તે સમજવું પડે. અત્યારે આ વાત તો જીવોને માત્ર મોતમાંથી છોડાવવાની વાત નથી, પણ આપણા ભાવને સાચવવાની વાત છે.
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
e