Page Text
________________
વસાવી આપવું તે આશ્રયદાન. (૫) બેકારને કાયમ માટે જીવનનિર્વાહ ચાલી શકે તેવું આજીવિકાનું સાધન પૂરું પાડવું તે આજીવિકાદાન. દાતાની જેમ ભૂમિકા ઊંચી તેમ દાનનો પ્રકાર પણ ઊંચો, અને દાતાનો પરિણામ અને પુણ્ય પણ ઊંચું :
આ પાંચેય કાર્યો નિઃસ્વાર્થ દયાબુદ્ધિથી કરવામાં આવે તો અવશ્ય અનુકંપાદાનમાં જાય. પરંતુ આ અનુકંપાદાનમાં અનેક પ્રકારો પડે છે, જેમ કે અનાર્યઅનુકંપાદાન અને આર્યઅનુકંપાદાન; નાસ્તિકનું અનુકંપાદાન અને આસ્તિકનું અનુકંપાદાન; અજૈનઅનુકંપાદાન અને જૈનઅનુકંપાદાન. અનાર્યદેશમાં આચાર-વિચાર જ એવા છે કે ઉત્તમ દયાદાન શક્ય જ નથી. કારણ કે દાનમાં પણ તેમના જીવનની હીન પ્રવૃત્તિઓનો પડઘો પડે છે. આ આર્ય-અનાર્યનો ભેદ તીર્થકરોએ બતાવેલો છે, અને તેમના જીવનમાં સ્પષ્ટ દેખાય છે. ગૌતમસ્વામી મહારાજાએ પૂછેલા પ્રશ્નોના જવાબમાં આ ભેદનાં વિધાનો પ્રભુએ કર્યો છે. માનવજાતિમાં પાયામાંથી આ બે ભેદો પડે છે. માનવજાતિમાં આર્ય-અનાર્યના ભેદ સ્વાભાવિક છે, કૃત્રિમ નથી:
જેનો વારસો, લોહી, સંસ્કારો હલકા હોય તેને શાસ્ત્રો અનાર્ય કહે છે. જેની પાસે વારસો, લોહી, સંસ્કૃતિ, પરંપરા, સમાજવ્યવસ્થા ઊંચી હોય તેને આર્ય કહે છે. આનું વિશેષ વિવરણ તત્ત્વાર્થ સૂત્રમાં છે. અનાર્યમાં પણ ઊંચા પરિવાર, નીચા પરિવાર વગેરે ભેદો આવશે. જેમ યુરોપમાં dutch, dutches familyના (ડચ, ડચીસ કુટુંબના) મોભા, આચાર જુદા ગણાય. ઉચ્ચ કુટુંબના આચાર-વિચાર બધે જુદા પડવાના.
આર્ય-અનાર્યનો ભેદ તમારા મનમાં સ્થાપિત થવો જ જોઈએ. જોકે આ ભેદ તમને તો ગેરવાજબી જ લાગે છે. અરે ! ઘણાને તો અનાર્યોના આચાર-વિચાર ઊંચા લાગે છે! ત્યાંની પ્રજામાં સંપૂર્ણ દુર્ગુણો છે તેવું નથી અને ઘણા સગુણો છે તેવુંય નથી; પણ છેલ્લાં ૨૦૦ વર્ષોમાં તેઓની ઘણી ભૌતિક ઉન્નતિ થઈ છે. તેમને ત્યાં વિપુલ સંપત્તિના કારણે જીવનધોરણો ઊંચાં છે, પણ સદાચારની કોઈ જ કિંમત નથી. Character-ચારિત્ર જેવી કોઈ વસ્તુ નથી.Freedomના-સ્વતંત્રતાના નામે
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૬૦
| SR No. | 005875 |
| Book Title | Lokottar Dandharm Anukampa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yugbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 290 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |