________________
લો છો, તેની અમે ટીકા-ટીપ્પણ નથી કરતા. ક્યારેક પ્રસંગે ખરાબ સાધનનો ઉપયોગ પણ કરવો પડે, પરંતુ તેટલા માત્રથી તે પ્રવૃત્તિને સારી તો ન જ કહેવાય. તેથી તેવી પ્રવૃત્તિમાં દાન આપીને દાનધર્મના ક્ષેત્રમાં તેને ન મુકાય.
અત્યારે કોઈ માણસ સારી આરાધના કરતો હોય, પણ પહેલાંની કોઈ ખામી | કે નબળાઇના કારણે સિગારેટ પીતો હોય, વળી તેને તે ખરાબ પણ માનતો હોય, તો તેને ક્યારેય એમ થાય ખરું કે હું આ સિગારેટ બીજાને આપું? તેની પ્રભાવના કરું? તેમ ભારે હિંસામાંથી ઊભા થયેલા આરંભ-સમારંભવાળા સાધનોને કદાચ તમે છોડી ન શકવાના કારણે વાપરો, પણ તેને દાનક્ષેત્રમાં તો ન જ મુકાય.
અમદાવાદના એક સંઘના પ્રમુખની સાથે ચર્ચા નીકળતાં, એલોપેથી કેટલી ભયંકર છે, આરોગ્યના ક્ષેત્રમાં અત્યારની આધુનિક પદ્ધતિ કઈ રીતે ફેલાઈ ગઈ છે, તથા પ્રાચીન આયુર્વેદિક પદ્ધતિનો કઈ રીતે પ્લાનીંગપૂર્વક નાશ કરવામાં આવ્યો છે, આ બંનેની તુલના કરીને સમજાવ્યું. ભાઈeducated-શિક્ષિત હોવાથી સમજી ગયા. તેમને પણ મનમાં વાત બેસી ગઈ. એ ભાઈ હાર્ટ પેશન્ટ હોવાથી તેમણે મને વાત કરી કે સાહેબ ! હું દવા વગર રહી શકે તેમ નથી માટે દવાનો ઉપયોગ કરું છું, પણ સાહેબ ! જો કોઈ માણસ મારી કંપનીમાં કામ કરનારો serious-ગંભીર થાય તો તેને હોસ્પિટલમાં ન લઈ જશે? તેને એમ ને એમ તો મરવા કેવી રીતે દેવાય? તેના જવાબમાં મેં કહ્યું કે એ વખતે તમારી ફરજ છે કે યોગ્ય ઉપચારપૂર્વક તેની સાર-સંભાળ પૂરેપૂરી કરવી. અમે ક્રૂરતા શીખવીએ તેવા ઉપદેશક નથી. તેથી અમારી વાતનો ગમે તેવો અર્થ નહીં જ કરતા. તમારી પાસે જો અત્યારે સારવારનો બીજો વિકલ્પ ન હોય, તેને સારવારની તાત્કાલિક જરૂર હોય, તો આવા વખતે હોસ્પિટલમાં લઈ જઈને પણ તેની સારી ટ્રીટમેન્ટ કરવી જ જોઈએ. આ તો તમારી કંપનીનો માણસ છે, પરંતુ જો રસ્તા ઉપર પણ કોઈ ત્રાહિત માણસ તમારી સામે તરતો હોય તો તેને પણ શક્ય ટ્રીટમેન્ટ આપવી જોઈએ.
એલોપથીમાં લાખો પ્રકારની ઘોર હિંસાઓ થાય છે, સંયોગવશ કટોકટીમાં તેનો ઉપયોગ કરવો પડે તો પણ તે અનુકંપાદાનનું ક્ષેત્ર તો નથી જ :
સભા:- એલોપેથી દવામાં પંચેન્દ્રિય જીવની હિંસા સમાયેલી હોય છે? સાહેબજી - એક નહીં હજારો પંચેન્દ્રિય જીવોની હિંસા સમાયેલી હોય છે.
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા
૩૧