________________
અત્યારે આપણા લોકો માને છે કે ત્યાં યુરોપ-અમેરિકામાં પણ લોકો વેજીટેરીયન થવા લાગ્યા છે. પણ તમને ખબર નથી કે હજી ત્યાંનો ૯૫% વર્ગ નોનવેજીટેરીયન છે. તેમને ત્યાં વંશપરંપરાના સંસ્કારથી રોજ માંસાહાર થતો હોય. તેથી ભોજન સમયે જો કોઈ ગરીબ આંગણે આવે, તેને જોઈને તેને એમ થાય કે હું મારી શક્તિ પ્રમાણે મારી પાસે જે છે તેમાંથી તેને ખાવા આપું, એટલે માંસ ખાનારો તેમાંથી ટુકડો દયાભાવથી આપે. વળી તેમાં સ્વાર્થભાવના કે નામનાની અપેક્ષા ન હોય તો તેના માટે તે અનુકંપાદાન જ કહેવાય. આ એકદમ હલકી કોટિનું અનુકંપાદાન છે. તેનાથી પુણ્ય પણ હલકી કોટિનું જ બંધાય. અનાર્ય દેશોમાં તો આવું જ દાન રહેવાનું. આજની હૉસ્પીટલો અને શિક્ષણ માનવતાની વ્યાખ્યામાં પણ આવતાં નથી, તેથી તેમાં અનુકંપાબુદ્ધિથી પૈસો પણ આપી શકાય નહિ ઃ
સભા ઃ- અનુકંપાદાન તરીકે જૈનો હોસ્પિટલોમાં દાન આપી શકે ?
:
સાહેબજી :- ના, અત્યારે જૈનો ખૂબ જ ભૂલ્યા છે. જૈનકુળમાં જન્મ્યા છે પણ જૈનધર્મના દાનધર્મને એક ટકો પણ સમજ્યા નથી.
બાંદ્રામાં એક હોસ્પિટલ બને છે, જેમાં સૌથી વધારે ડોનેશન આપનારા જૈનો જ છે. તે ભારે સગવડવાળી આધુનિક હોસ્પિટલ બનશે, જૈનો જ તે કામને માનમરતબો આપશે, વખાણ પણ કરશે. પરંતુ આ બધાને સત્કાર્ય કહી શકાય નહીં. આ દાન અનુકંપાદાનમાં ન જ આવે.
સભા ઃ- સાધુઓ પણ એલોપથી દવાઓનો ઉપયોગ તો કરે છે.
સાહેબજી :- એમ નક્કી કરો કે સાધુઓ જે વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરે છે, તે બધામાં દાન આપવું ! સાધુઓ રોટલી ખાય છે તો આપો ખેતીમાં દાન, સાધુઓ કપડાં પહેરે છે તો આપો મિલોમાં દાન ! અત્યારની હોસ્પિટલોમાં કરોડો પંચેન્દ્રિય જીવોની હિંસા સમાયેલી છે.
સભા :-પણ અત્યારે આ જરૂરી છે.
સાહેબજી :- જેટલું જરૂરી હોય એટલું બધું જ વાજબી ન કહેવાય. જરૂરિયાતના ધોરણે નહિ પણ ઉત્તમતાના ધોરણથી ધર્મ નક્કી થાય. પાયાના સિદ્ધાંતો સમજો. તમારી અનંતી પુણ્યરાશિ ભેગી થઈ છે ત્યારે તમે મનુષ્યભવ પામ્યા છો. પરંતુ તમે માણસ બન્યા એટલે તમારી સુખ-શાંતિ માટે બીજા ગમે તેટલા જીવોને અશાંતિ
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૨૨