________________
સભા :- અત્યારે સુપાત્રદાન વિધિપૂર્વક નથી થતું. તેમાં ઘણી અવિધિ હોય
સાહેબજી:-તો અનુકંપાદાનમાં અવિધિ નથી થતી? શાસ્ત્ર માત્ર સુપાત્રદાનમાં જ વિધિ બતાવે છે ? બધું જ ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ કરવાનું છે. વળી તમે વિધિપૂર્વકમાં કઈ વિધિનો આગ્રહ રાખો છો? શરૂઆતના પ્રાથમિક ધર્મમાં થોડીક અવિધિ હોય જ. કારણ કે નિરતિચારના લેવલ સુધી હજુ આપણે પહોંચ્યા નથી.
સભા -પણ અત્યારના લેવલ પ્રમાણે શું?
સાહેબજી:-એમ ન બોલો, અત્યારે પણ ઘણું લેવલ સચવાય છે. છતાં જ્યારે મોટી અવિધિ થાય ત્યારે અમે કડકાઇપૂર્વક કહીએ છીએ. આ કાળમાં જિનમંદિરો બાંધતાં જે વિધિ-જયણા આદિ સચવાવાં જોઈએ તે કદાચ ન સચવાય, તો તે વખતે બાંધનારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ પવિત્ર છે તે જોવાનું છે, તથા તેણે કોઈ મોટાં કુકર્મ ન કર્યા હોય તો તે કામ પણ અનુમોદનીય જ છે. - અનુકંપાદાન અને સુપાત્રદાનના ભેદ, પાત્રના કારણે જ પડ્યા છે. દયાપાત્રમાં દયા જ અને ભક્તિપાત્રમાં ભક્તિ જ જોઈએ. દયાપાત્રમાં કરાતું દાન હલકું છે, ભક્તિપાત્રમાં કરાતું દાન ઊંચું છે. અત્યારે તમે પ્રાણીદયા કે માનવતાનાં કામ કરનારને જોઈને અંજાઈ જાઓ છો, તે વ્યક્તિ તમને ઊંચી લાગે છે. તેથી તમને મધર ટેરેસાની દયા ઊંચી દેખાય છે અને સાધુમહાત્માની દયા નીચી દેખાય છે. આ તમારા વિવેકની ખામી સૂચવે છે.
સભા - હા, સાહેબ! સમજણ ઘણી ઓછી છે.
સાહેબજી:- ધર્મમાં સમજણ હોવી એ અગત્યની વસ્તુ છે. સમજણ ઓછી હોય તો માણસ ગમે ત્યાં લપેટાઈ જાય છે. તેથી જ સમજણ કેળવવી જરૂરી છે અને તેનાથી જ માર્ગસ્થબુદ્ધિ જાગ્રત રહે છે.
સભા - અત્યારે અનાર્ય દેશોમાં અભક્ષ્ય(માંસાહાર) ખવડાવે છે, તે દાન કહેવાય?
સાહેબજી:-અનાર્ય દેશોનાં દયા-દાન જુદા જ પડવાનાં. તેમના લેવલ પ્રમાણે તેમની ક્વોલીટીનું મૂલ્યાંકન કરો તો અમને વાંધો નથી, પણ એવાં કામને તમે પણ કરવા લાયક માનો તો તે મિથ્યાત્વ, અવિવેક છે. જૈન તરીકે તમારા માટે ધર્મ જુદો આવશે. લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”