________________
સ્વમું આવે કે મોટર ચોરાઈ ગઈ છે તો દિલમાં ધ્રાસકો પડે. આમ, ઊંઘમાં પણ રાગ-આસક્તિ-તો પડ્યાં જ છે.
કપડાં કાઢીને જેમ ખીંટીએ લટકાવો છો તેમ સામાયિકમાં મમતા-આસક્તિકષાયો વગેરે બધા મર્યાદિત સમય માટે ખીંટીએ લટકાવો છો? જેમ પહેરેલા દાગીના સામાયિકમાં ઉતારીને બાજુએ મૂકવાના હોય છે તેમ અંતરમાં દુનિયાનાં બધાં જ પાપોના કરણ-કરાવણના ભાવો ઉતારીને બાજુએ મૂકવાના હોય છે.
સભા:- પણ સાહેબ, જોખમ કાંઈ એમ કાઢીને થોડું મુકાય? અત્યારે જમાનો બદલાઈ ગયો છે.
સાહેબજી :- બસ, જોખમમાં જે પોતાપણાનો ભાવ છે તે જ તમને આમ બોલાવે છે. છતાં પણ અમે તમને આવું સામાયિક નહીં કરવું એમ નથી કહેતા, કારણ તમારું સામાયિક દ્રવ્યસામાયિક છે. પુણિયાશ્રાવક અને તમારા સામાયિકની કેટેગરીમાં લાખ ગણો ફરક પડશે. સામાયિકના પચ્ચખ્ખાણમાં શું કહ્યું છે એનો જો
ખ્યાલ આવે તો આ બધા વિકલ્પો સમજી શકશો. - હવે જો (૧) તમારામાં પાપની અનુમોદના આગ્રહ અને ધિટ્ટાઈપૂર્વકની હોય, તો તમે પ્રાયઃ ચરમાવર્તની બહાર છો અથવા સાચો ધર્મ કરવા અત્યારે અપાત્ર છો.
. . - (૨) જે પાપને પાપ તરીકે જાણવા-સમજવા છતાં પણ તેનો જરાય રસ ન છોડતો હોય તો તે જીવ મોક્ષમાર્ગની ભૂમિકા જ પામ્યો નથી. આવા બંને પ્રકારના જીવો સાચી દુષ્કતગર્તા કે સુકૃત અનુમોદના ન કરી શકે, કારણ તેમનામાં સુકૃતની નિંદો પડી છે અને દુષ્કતની અનુમોદના પડી છે. આવા જીવ સુકૃતની અનુમોદના કરે તો પણ તે તાત્ત્વિક નથી.
દુષ્કત અનુમોદના એ દુષ્કત ગહનો વિરોધી ભાવ છે. (૧) જેમ એક માણસને સમજાવો કે મોટર એ પાપનું સાધન છે, પણ એ વાતને માનવા તે જરાપણ તૈયાર ન થાય, (૨) અથવા માને તો પણ તેને વાપરવાનો જરા પણ રંજ ન હોય, તો તેને પાપનો આગ્રહ કે તીવ્ર રસ છે જ. તેથી તે જીવને તીવ્ર પાપના અનુબંધ પડે છે. (૧) પાપનો રસ જો આગ્રહપૂર્વકનો હોય તો સમજવું કે તમારી ગાડી ઊંધા પાટા પર સડસડાટ જઈ રહી છે. વર્તમાનમાં અનેક સમાજસેવકો, ડોક્ટરો, વકીલો વગેરે ગુણિયલ ને સજ્જન હોવા છતાં તેઓમાં ચોક્કસ પાપનો
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૨૩૯