________________
થયા. તમે અમને ગુરુ કહો છો, માર્ગદર્શક ગુરુમાંથી અમને સેવક બનાવવા માંગતા હો, તો તમારાથી અમને ખમાસમણું ન અપાય. સમાજ માટે અમે પૂજ્ય કે અમારા માટે સમાજ પૂજ્ય? પહેલાં તો ધર્મગુરુઓને રાજાઓ પણ પૂજ્યબુદ્ધિથી નમતા. આ અહંકારની વાત નથી, પરંતુ સાધુએ સંસારનાં બધાં પાપોનો ત્યાગ કરી તેમાંથી મુક્ત થઈ નિષ્પાપ જીવન સ્વીકાર્યું છે, તેથી પાપમય જીવન જીવનારાની સાધુથી સેવા ન જ કરાય. અરે ! માનવતાના કામમાં સેવાનો ભાવ પણ ન આવવો જોઈએ.
અત્યારે મહાત્માઓ પણ અનાથાશ્રમો-હોસ્પિટલોમાં ગરીબ-દીન-દુઃખિયાની સેવા કરવાનો ઉપદેશ આપે છે, પરંતુ તેવી પ્રેરણા અપાય નહીં. છતાં આપે તો આવા અવસરે તમે આવીને પણ કહો કે આજે એમણે એવું કામ કર્યું કે લોકોએ જૈન ધર્મની વાહવાહ કરી. પણ આવી રીતે વાહવાહ ન જ કરાવાય. ઘણા લોકો કહે “રક્તપિત્તિયા બાળકોને અમે ખાવામાં મીઠાઈ આપી તથા કળશ લઈ-પગ ધોઈ તિલક કરી પહેરામણી પણ આપી.” એ લોકોએ તો તેમના દૂધથીપગ ધોવાયા હોય તેવું જીવનમાં જોયું જ ન હોય, માટે એટલી પ્રશંસા કરે કે ન પૂછો વાત. '
સભા - આવી રીતે જૈન ધર્મ પ્રત્યે અહોભાવ થાય ને?
સાહેબજી:- દયાપાત્રમાં આવી રીતે ભક્તિ ન કરાય. સાધર્મિક ભક્તિપાત્ર છે કે દીનદુઃખી ભક્તિપાત્ર છે? જૈનધર્મના સિદ્ધાંતોને બદલીને જૈનધર્મ પ્રત્યે અહોભાવ ન કરાવાય. આ સભા:- પણ અત્યારે તો વાહવાહ ક્યાં થાય છે તે જ જોવાય છે.
સાહેબજી - દીન-અનાથની ભક્તિ ન થાય. ભૂમિકા પ્રમાણે વ્યવહાર છે. માનવ પ્રત્યે સેવાનો ભાવ થાય તો વિવેક ચૂક્યા કહેવાય. માનવસેવા એ પણ મિથ્યાત્વ છે, તો “માનવસેવા એ જ પ્રભુસેવા’ એ તો મહામિથ્યાત્વ થશે. અરે ! તમે સારા ખાનદાન ગૃહસ્થ હો અને તમારી સરખામણી જો કોઈ ગુંડા સાથે કરે કે જમવાનું આમંત્રણ આપીને પછી બાજુમાં ગુંડા સાથે બેસાડીને જમાડે તો તમને કેવું લાગશે?
સભા:- દુઃખ જ થાય.
સાહેબજી - માત્ર દુઃખ જ નહીં, પણ અપમાન સમજીને ઘરે જ જતા રહો. એટલે તમે તમારી જાતનું મૂલ્યાંકન કરો છો, તો પછી જગતના સર્વ શ્રેષ્ઠ પરમાત્માને પામર માનવ સાથે સરખાવો તો શું મહાપાપ ન લાગે? ભિખારીને જમવાનું કઈ
૧૪
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”