________________
સર્વધર્મસમન્વય' એ સૂત્ર જે જ્ઞાની ગીતાર્થ છે, સ્યાદ્વાદને ભણેલા છે, તેમને માટે છે; કારણ જયાં જેટલું સાચું છે તેને સમજીને તેઓ સમન્વય કરે છે. “સર્વ ધર્મ સમભાવ' એ સૂત્ર સમતામાં રહેલા માટે આવશે. અત્યારે તમારે સર્વ ધર્મ સહિષ્ણુતા કેળવવાની જરૂર છે. અમે બીજા ધર્મો પ્રત્યે ઉગ્ર ને આક્રમક બનવાનું કહેતા નથી, પણ એટલું તો ચોક્કસ કહીશું કે સર્વ ધર્મોને સમાન માનવા તે તો પૂરેપૂરો અવિવેક છે.
દાનધર્મમાં જમાનાવાદનો ઊંધો પ્રવાહ :
વર્તમાનમાં સર્વ જીવો પ્રત્યે સમાનભાવ ન હોવાથી આપણે દયાપાત્રમાં અનુકંપાભાવ કરવાનો છે અને ભક્તિપાત્રમાં ભક્તિભાવ કરવાનો છે. અત્યારે દાનના ક્ષેત્રે બહુ મોટી ગરબડો ચાલે છે. આ બેનો ભેદ પાડવાની વાત બધાને ગમતી નથી. અરે ! અનુકંપાદાન જ.દાન તરીકે મહત્ત્વનું લાગે છે. તેથી માનવસેવા એજ પ્રભુસેવા” તેવું બોલાય છે. એટલે બંને દાનોનો શંભુમેળો જ થાય છે. વાસ્તવમાં કયાં માનવ અને ક્યાં પરમાત્મા ! આ બંનેની સેવા કદી સમાન થાય જ નહીં. આવું બોલનારે પરમાત્માને ઓળખ્યા જ નથી. “માનવસેવા' શબ્દ પણ મિથ્યાત્વસૂચક છે. દુઃખી માનવની સેવા નહિ પણ દયા હોય. સેવા તો પૂજ્યની જ હોય. આવા શબ્દો બોલતાં પણ જો મનમાં તેવો ભાવ આવે તો મિથ્યાત્વ લાગે. તમે પણ જમાનાવાદના ઊંધા પ્રવાહમાં adjust થઈ-ગોઠવાઈ ગયા છો, તેથી જ બોલતાં ખ્યાલ નથી રહેતો. માનવસેવા તરીકે તમે જે વ્યક્તિઓને લક્ષ્ય કરો છો તે બધી લગભગ ગુણહીન હોય છે. આવા જીવો સેવાપાત્ર બને ખરા? .
હું જ્યારે ગૃહસ્થપણામાં હતો, ત્યારે પૂ. આ. શ્રી મુક્તિચંદ્રસૂરિજી મહારાજ, મોટા આચાર્ય ભગવંત, મહારાષ્ટ્રના એક ગામમાં હતા અને તે વખતે હું ત્યાં હાજર હતો. ત્યારે એક મોટી વ્યક્તિ ત્યાં આવેલી, અને તેમણે વાતવાતમાં કહ્યું કે આપણે હવે ધર્મના ક્ષેત્રમાં ઢાંચો બદલવાની જરૂર છે. આચાર્ય ભગવંતે કારણ પૂછતાં તેમણે કહ્યું કે અત્યારે સામાયિક, પ્રતિક્રમણ વગેરે જે ધર્માનુષ્ઠાનો કરાવીએ છીએ, તેના કરતાં તમારે સૌએ સમાજસેવામાં રસ લેવો જોઈએ, તો જ સાધુની જૈન સમાજમાં value-કિંમત રહેશે.
સાહેબજીએ કહ્યું કે તમે અમારી પાસે સમાજસેવાનું કામ કરાવવા માંગો છો?, તમારા હિસાબે સમાજ એ સેવ્ય છે અને તેની અમે સેવા કરીએ એટલે અમે સેવક લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
-
-
-
જwwwwwwwww
૧૩