________________
જૈનશાસનનું તત્ત્વ અનુબંધમાં છે. તમે માત્ર નીતિ જોઈને આભા થઈ જાઓ છો, કરોડો રૂપિયાનું દાન આપનારને જોઈને ઓવારી જાઓ છો, પરંતુ તેઓ પાપના અનુબંધવાળું ખતરનાક પુણ્ય બાંધી રહ્યા છે તે વિચારતા નથી. નાસ્તિક જીવ નીતિ ખાતર ઘણું વેઠે, પણ આત્મા-પરલોક-પુણ્ય-પાપ-ઇશ્વરની વાત આવે તો ઠેકડી ઉડાડે; પછી ભલે તે વ્યક્તિ પ્રાણ સાટે નિઃસ્વાર્થ ભાવનાથી નીતિ પાળે, તેને કીર્તિનામના-આબરૂ કશાની ઇચ્છા નથી, બધા જ ગુણ તેનામાં હોવા છતાં, તેનામાં વૈરાગ્ય ને વિવેક નથી, તેથી તેને પાપાનુબંધી પુણ્ય જ બંધાશે.
સભા:- નાસ્તિક હોય તે રાતોરાત બદલાઇ જાય ખરો?
સાહેબજી :- આસ્તિક બનવા તો આખી વિચારધારા બદલવી પડે. કોઈકને આવું થઈ પણ શકે. પણ બધા માટે તેવી ખાતરી આપી શકાય નહિ. '
આપણા આત્મા પર ચોવીસે કલાક બંધ-અનુબંધ ચાલુ છે. બંધ સારો તો અનુબંધ સારો ને બંધ ખરાબ તો અનુબંધ ખરાબ તેવું નથી. હંમેશાં ચકાસણી કરવા જાગ્રત રહેવું પડે. જે પાપને સારાં માને છે ને પાપ જેને ગમે છે, તેને નિયમા પાપનો અનુબંધ પડે. સંસાર એટલે પાપનો અખાડો, પાપની ભરમાર, તે પાપમય છે. - જેને સંસારનો રસ છે તેને પાપનો રસ છે. ખાવું-પીવું મોજ કરવી તેવું જીવન, કે ૧૮ પાપસ્થાનકોમાંથી એક પણ પાપસ્થાનક સારું લાગતું હોય, અરે ! એક પાપસ્થાનકનો એક વિભાગ પણ જો સારો લાગતો હોય, તો તે જીવ તેટલા અંશે પાપનો રસિક છે. જેટલી પાપની રસિકતા તેટલો અનુબંધ પાપનો જ પડે.
વૈરાગ્ય પાપનો રસ તોડી નાંખે. પૂર્ણ વૈરાગ્ય આવ્યા પછી પાપનો અનુબંધ ટકે નહિ. ભૂતકાળમાં આત્માએ પુણ્યનો અનુબંધ નથી પાડ્યો, માટે જ આત્મા રખડે છે. જે દિવસથી પુણ્યનો અનુબંધ પાડીશું તે દિવસથી જ કલ્યાણમાર્ગે ચઢીશું.
૧૯૬
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા
