Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 201

શુભ ભાવથી પુણ્યબંધ થાય અને અશુભ ભાવથી પાપબંધ થાય, સાથે જેટલો સાચો વૈરાગ્ય અને વિવેકનો પરિણામ હોય તે પ્રમાણે આત્મામાં પુણ્યનો અનુબંધ પડવાનો. ભવાભિનંદી અને કદાગ્રહી આત્માને જો પુણ્ય બંધાય તો પાપાનુબંધીપુણ્ય બંધાય. આનાથી નક્કી એ થયું કે જે લોકો ભૌતિક ક્ષેત્રે દયાપરોપકાર-કરુણાની પ્રવૃત્તિ કરે ને સાથે જો વૈરાગ્ય-વિવેકના ભાવો ન હોય તો પુણ્યાનુબંધીપુણ્ય ન બાંધે. તેની જેમ ધાર્મિક ક્ષેત્રે પણ પૂજા-સામાયિક-ભક્તિ આદિ કરે છતાં વૈરાગ્ય-વિવેક ન હોય તોય પુણ્યાનુબંધીપુણ્ય નહીં બાંધે. અર્થાત્ તેઓ સંસારરસિકતા અને અવિવેકના કારણે ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કરીને પણ પુણ્યાનુબંધીપુણ્ય ન બાંધી શકે.
ન
વૈરાગ્ય ને વિવેક, પુણ્યના અનુબંધનું કારણ કેમ છે ? અનુબંધ હકીકતમાં શું છે ? તે સમજવું પડશે.
દા.ત. એક કીલો ઘઉં લીધા. તેની રોટલી બનાવીને કોઈને આપો તો તે,પેટ ભરીને જમી શકે. આ કીલો ઘઉંની તાકાત છે કે તે ભોજનરૂપે એક-બે માણસનું પેટ ભરી શકે. પણ આ જ એક કીલો ઘઉં જો વાવી દૃઇએ તો તે ઘઉંના દાણામાંથી કેટલાય ગણા વધારે દાણા પેદા થાય. પછી ફરીથી તે દાણા વાવી દઇએ તો એના કરતાં કેટલાયે ગણા વધારે દાણા થાય. આ દૃષ્ટિકોણથી વિચારીએ તો એક દાણામાં દુનિયાભરના માણસોનું પેટ ભરી શકાય તેટલી સર્જનશક્તિ છે.
તેવી જ રીતે આત્મા પર જે કોઈ કર્મનો બંધ થાય છે.તે પુણ્ય હોય તો ઉદયમાં સુખ કે અનુકૂળતા આપશે અને પાપ હોય તો ઉદયમાં દુઃખ કે પ્રતિકૂળતા ઊભી કરશે; પણ બંધમાં તે સિવાય બીજી કોઈ તાકાત નથી. સર્જનશક્તિ કે ઉત્પાદનશક્તિ અનુબંધમાં જ છે. જો પુણ્ય કે પાપ પાપની સર્જનશક્તિવાળાં-અનુબંધવાળાં હશે તો આત્મા પાપથી છવાઇ જશે અને જો પુણ્યની સર્જનશક્તિવાળાં હશે તો પુણ્યની અવિચ્છિન્ન પરંપરા સર્જાશે.
આત્મવિકાસની દૃષ્ટિએ બંધનું બહુ મહત્ત્વ નથી, પણ અનુબંધનું મહત્ત્વ છે. એક કીલો ઘઉંનું સીધું ખાવાની દૃષ્ટિએ મૂલ્ય કેટલું ? અને ઉત્પાદનની દષ્ટિએ મૂલ્ય કેટલું ?
દા.ત એક દયાનું કામ કરો અને તેના દ્વારા બંધાયેલા પુણ્યમાં જો પાપની સર્જનશક્તિ હશે તો તમારા પલ્લે અંતે પાપ જ પડશે. પાછું પાપ દ્વારા નવું મોટું
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૧૯૨