________________
તા. ૯-૮-૯૪, મંગળવાર.
અનંત ઉપકારી, અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા સ્વ-સ્વને ઉચિત ભૂમિકાનો પ્રબોધ કરનારા આ ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. ભૂમિકાભેરી ધર્મભેદ છે, તેથી અર્જનની અનુકંપા જૈનને અધર્મરૂપ બને અને શ્રાવકનો ધર્મ સાધુને અધર્મરૂપ :
આરાધના કરવી હોય તો બધા માટે એકસરખો ધર્મ નથી, પણ ભૂમિકાભેદે ધર્મ બદલાય છે. જે ભૂમિકા હોય તેને અનુરૂપ હિતકારી પ્રવૃત્તિ કરવાની છે. જેવી ભૂમિકા બદલાય એટલે ધર્મપ્રવૃત્તિ પણ બદલાય છે. “
માર્ગાનુસારીના આચારવિચાર જુદા, જૈનના આચારવિચાર જુદા, સમ્યગ્દષ્ટિના આચારવિચાર જુદા, શ્રાવકના આચારવિચાર જુદા, સાધુના આચારવિચાર જુદા.દરેક વ્યક્તિએ પોતાની ભૂમિકા પ્રમાણે ધર્મ સ્વીકારવાનો છે અને તે જ ધર્મ તેને હિતકારી થશે.
* , ધર્મ વ્યક્તિભેદે પણ બદલાય છે, ભૂમિકાભેદે પણ બદલાય છે, સંયોગભેદે પણ બદલાય છે. પ્રવૃત્તિ એકની એક જ હોય પણ સ્થાન બદલાયું એટલે તે અધર્મ થઈ જાય. આ વાત આપણે જ કરીએ છીએ એવું નથી, પણ વ્યાસમુનિએ પણ કહ્યું છે. ભૂમિકા, સંયોગ, વ્યક્તિભેદે ધર્મ બદલાય છે. તેથી જ ધર્મ સમજવા સૂક્ષ્મ બુદ્ધિ આવશ્યક છે.
અહીં આ વાત લેવાનું પ્રયોજન એ છે કે જે અનુકંપાદાનમાં અલ્પજીવોને અશાંતિ અને ઘણાને શાંતિ હોય તે અનુકંપા જૈનોની અને જે અનુકંપામાં ઘણાને અશાંતિ અને થોડાને શાંતિ હોય તેવી અનુકંપા અજૈનોની કહેવાશે.
તેથી જૈનેતર પોતાની ભૂમિકાને અનુરૂપ ઉપરોક્ત અનુકંપા કરે તો તેને માટે
૧૪૨
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
