Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 109

હોમો જૈનાચાર્યોએ ટીકા કરી કે આવો ધર્મ ન હોય. ગમે તેમ હિંસા કરવાથી ધર્મ ન થાય. ધર્મમાં હિંસા જેટલી પણ થાય તેનાથી અનેક ગણા જીવોને સુખ-શાંતિ અવશ્ય મળવી જોઈએ, તો જ તેને સત્કાર્યોમાં સ્થાપિત કરી શકાય.
ધર્મપ્રવૃત્તિમાં હિંસા એ ફળથી અહિંસા :
દા.ત. આ શાસ્ત્ર છે, તેને લખવું-છપાવવું તેમાં હિંસા થયા વગર નથી જ રહેવાની. અરે ! કાગળ પણ હિંસાથી જ બનશે. શાહી-પ્રેસ વગેરેના વપરાશમાં પણ આરંભ-સમારંભ આવશે. શાસ્ત્રલેખનમાં અસંખ્ય જીવો મરી શકે છે. કોઈ ધર્મની પ્રવૃત્તિ એવી નથી કે જેમાં સર્વથા હિંસા ન હોય. હવે હિંસાથી આ શાસ્ત્ર લખાયાં. તેને વાંચીને તત્ત્વ સમજેલો, જગતને પ્રતિબોધ કરશે અને તેના દ્વારા લોકમાં કેટલું પરિવર્તન આવશે! પરંપરાએ જગતમાં ઘણી અહિંસા ફેલાશે; આના મૂળમાં ‘શાસ્ત્રઆલેખન છે. અમને પણ શાસ્ત્રો મળ્યાં તેથી જ તત્ત્વમાર્ગ પામી. શક્યા છીએ. અમે કાંઈ મહાવીર પ્રભુને સીધા મળવા નથી ગયા. શાસ્ત્રો દ્વારા વાયા-વાયા જ તેમનો ઉપદેશ પામી શક્યા છીએ અને તેનું મૂળ શાસ્ત્રઆલેખન જ .
સભા:- જે જીવોની શાસ્ત્રઆલેખનની પ્રવૃત્તિથી હિંસા થઈ તેની ક્યાં અનુકંપા થઈ? .
સાહેબજી :- જે જીવ જે પ્રવૃત્તિના અવલંબનથી ધર્મ પામ્યો; જેમ કે શાસ્ત્રશ્રવણથી બોધ પામ્યો, તો તે શાસ્ત્ર છપાવવા આદિમાં જે.જીવો મર્યા તે જીવોની અનુકંપા થઈ છે; કારણ કે ધર્મ પામેલો જીવ પાછો તેવા જ અનેક જીવોની જયણા કરશે. ટૂંકમાં આ પ્રવૃત્તિમાં જીવો મરશે પરંતુ તેના દ્વારા અનેક બીજા જીવોની દયા થશે. તેથી આ દેખાવની હિંસા છે, સ્વરૂપહિંસા છે, પણ તે પરંપરાએ અહિંસાની શૃંખલા સર્જે છે. એ જ પ્રકારના જીવો માટે over all-સમગ્ર રીતે આમાં દયા જ થઈ. સારાંશ એ છે કે એકેન્દ્રિય જીવની હિંસાથી જ લાંબા ગાળે એકેન્દ્રિય જીવની દયા થાય છે અને તે જ હિંસા દ્વારા પરંપરાએ અનંતા જીવોની અહિંસા પણ અવશ્ય થશે.
જેમ કે એક તોફાની ટોળું હોય અને મહાનુકસાન કરતું હોય તો તેને અંકુશમાં લેવા તેમાંથી બે ચારને ઠપકારવા પડે. તેમ નબળા જીવોની જગતમાં અહિંસા ફેલાવવા માટે તેમાંથી થોડા જીવોની હિંસા કરવી પડે.
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
www
.
૧૦૦