________________
ભગવાનની વિશિષ્ટ ભક્તિથી સ્વ-પરને કલ્યાણ પરંપરાનું સર્જન :
ધર્માત્મા જો શક્તિસંપન્ન હોય તો રાજાના મહેલ કરતાં પણ સુંદર મંદિર બંધાવે અને લોકો અંદર આવે તો પ્રતિમા અને કલાકારીગરી જોઈ આભા જ થઈ જાય એવી નયનરમ્ય-આકર્ષક પ્રતિમાઓ ભરાવે. સાથે આંગી પણ એવી ભવ્ય કરે કે બાલ જીવો જોતા જ રહે. આમેય દુનિયામાં સત્તાસંપત્તિનો મોહ તો લોકદષ્ટિમાં રહેવાનો જ. તેથી વીતરાગતાનું આકર્ષણ કરાવવું મુશ્કેલ છે. છતાં આવી અંગરચના જોતાં કદાચ તેનામાં વીતરાગનું આકર્ષણ થાય તો ‘બીજ’ રોપાઇ જાય, ને ભવાંતરમાં તેને સાચો ધર્મ મળે. જેથી પરંપરાએ આગળ વધી અહિંસા પાળશે. એક જીવ જો સંસારમાંથી મોક્ષે જાય તો અનંતાનંત જીવોને અભયદાન મળશે. આપણે સંસારમાં જ્યાં સુધી ભમીશું ત્યાં સુધી અનંતા જીવોને આપણા થકી ત્રાસ થવાનો. એક જીવ ૮૪ લાખ જીવાયોનિમાં ભટકે છે, તેમાં તેના એકલાના આત્માને દુઃખ નથી, પણ તેના દ્વારા અનંત જીવોને દુઃખ-ત્રાસ અવશ્ય થાય છે. તેથી એક પણ જીવને મોક્ષે મોકલો તો પરાકાષ્ઠાની અહિંસા થશે. વળી પૂજા કરતાં પોતે પણ વીતરાગતા પ્રત્યેના આકર્ષણથી વૈરાગ્યભાવ પામી, મોક્ષમાર્ગ પર ચઢી, આગળ જતાં પોતાનું તથા બીજા અનેકનું કલ્યાણ કરતાં ફરતાં પરમ અહિંસારૂપ મોક્ષ પામશે.
ધંધામાં ધારો કે મજૂરીના પ૦ રૂપિયા આપવાના છે, પણ નફો ૨૫૦૦૦ છે, તો સોદો કસવાળો જ કહેવાશે. ત્યારે તમને એમ નથી થતું કે અત્યારે ૫૦૦ રૂપિયા શું કરવા આપીએ ? તરત આપો છો, કારણ તેના બદલામાં ૨૫૦૦૦ રૂપિયા મળવાના જ છે. અહીં તમે ગણતરી કરીને લાભ-નુકસાનનું પાસું વિચારો છો અને લાભ જેમાં વધારે દેખાય તે જ પ્રવૃત્તિ કરો છો.
સભા ઃ- પરમાત્માના અંગ પર જે જીવ ચઢે છે તે ધન્ય બની જાય છે ?
સાહેબજી :- પ૨માત્માના અંગ પર ચઢતા જીવો ભવ્ય જ હોય છે. એટલે આ જીવો ભવ્ય હતા તે તમને ખબર નહોતી, જે પ્રભુના અંગ પર ચઢવાથી ખબર પડી. પણ તેથી તે ઉત્તમ થઈ ગયા એવું નથી.
મુસ્લિમો ઇદના દિવસે બકરાને ચઢાવે ત્યારે એમ માને છે કે તેનો મોક્ષ થઈ જશે. વૈદિકધર્મમાં પણ યજ્ઞમાં પશુના બિલ ચઢાવે ત્યારે માને છે કે આ જીવોનો દુર્ગતિમાંથી છૂટકારો થાય છે, ને તે સદ્ગતિ પામે છે. પરંતુ આવી રીતે જ જો સદ્ગતિ મળતી હોય તો તમે પોતે તમારી જાત જ હોમી દો ને ! તમારા દીકરાને પણ લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૯૯