Page Text
________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-નવમો પ્રકાશ ૯૪
કલિકાલ પ્રશંસા
આ ચાર દૃષ્ટાંતો ભગવાન માટે બરોબર છે. તે આ પ્રમાણે—મિથ્યાત્વ રૂપ રાત્રિમાં અજ્ઞાનરૂપ અંધકારમાં જેમનું મન ગભરાઇ ગયું છે તેવા જીવો માટે ભગવાન કેવલજ્ઞાન રૂપ દીપક છે. ભવસમુદ્રમાં પડતા જીવોને સાંત્વન આપવાથી (=બચાવવાથી) ભગવાન દ્વીપ છે. આંતરશત્રુ રૂપ સૂર્યથી તપેલા જીવોને વિસામો લેવા માટે ભગવાન વૃક્ષ છે. અતિશય ગાઢ મોહરૂપ ઠંડીથી ઠરી ગયેલા જીવો માટે ભગવાન અગ્નિ છે. (૬)
તથા પોતાના કાર્ય માટે જ ચારે બાજુનો વિચાર કરીને નિશ્ચય કરનારને જ પ્રાયઃ શુભ-અશુભ વિચાર આવે છે. તેથી જ (=વિચાર દ્વારા કલિકાલ ઉપકારી છે એમ નિશ્ચિત થવાથી) ઉપકાર ન કરનારા અન્યકાળનો ત્યાગ કરીને ઉપકારી કલિકાલની સ્તુતિ કરતા સ્તુતિકાર કહે છેयुगान्तरेषु भ्रान्तोऽस्मि, त्वद्दर्शनविनाकृतः । नमोऽस्तु कलये यत्र, त्वद्दर्शनमजाय ॥७॥
૭) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ
હે દેવાધિદેવ ! ત્વદ્દર્શનવિનાત:-આપના દર્શનથી (=સમ્યગ્ દર્શનથી) વંચિત હું, યુગાન્તરેવુ-કલિકાલથી અન્ય કૃતયુગાદિ કાળમાં, પ્રાન્તોઽમ્નિ-સંસારમાં ભમ્યો છું. આથી મને, યત્ર-જ્યાં, વર્શન-આપના દર્શન, અનાયત-થયાં છે, લવેતે કલિકાલને, નમોઽસ્તુ-નમસ્કાર હો !
સર્વલોકોનું હિત કરનારા હે ભગવન્ ! વિદ્વાનો ચોથો આરો વગેરે કાળના તે તે ગુણોની પ્રશંસા કરવા દ્વારા ચોથો આરો વગેરે કાળમાં ગૌરવનું આરોપણ ભલે કરો, પણ મારું મન કલિકાલ સિવાય બીજા કાળોમાં ઉદાસીન જ
૧. પિત શબ્દનો શબ્દાર્થ થાકી ગયેલ એવો છે. પણ અહીં ‘ઠરી ગયેલ' એવો ભાવાર્થ લખ્યો છે. ૨. તાત્પર્ય =હેતુ. ગુજરાતીમાં હેતુ અર્થ બતાવવા ‘માટે' શબ્દ વપરાય છે. જેમકે બાહેતુના Tામિ=પાણી માટે જાઉં છું. અહીં તાત્પર્ય એ છે કે સ્તુતિકારને કલિકાલની સ્તુતિ ક૨વાનો વિચાર આવ્યો એ શુભ વિચાર છે. આવો શુભ વિચાર કેમ આવ્યો ? કાલનો બધી બાજુનો વિચાર કર્યો તો કલિકાલ ઉપકારી જણાયો. આથી તેની સ્તુતિ કરવાનો વિચાર આવ્યો અને સ્તુતિ કરી.
| SR No. | 005874 |
| Book Title | Vitrag Stotra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |