________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-નવમો પ્રકાશ
૮૯
કલિકાલ પ્રશંસા
નવમાંશ: * આ પ્રમાણે સર્વ આસ્તિકદર્શનીઓને એકાંત મતરૂપ અંધકારને દૂર કરવામાં તત્પર અનેકાંતરૂપ અમૃતના અંજનથી નિર્મલ દષ્ટિવાળા કરીને પ્રસ્તુત જ વીતરાગસ્તુતિનો કલિકાલની પ્રશંસા દ્વારા પ્રારંભ કરતા સ્તુતિકાર કહે છે
यत्राऽल्पेनाऽपि कालेन, त्वद्भक्तेः फलमाप्यते ।
ઋનિવર્નિ: સ વિડિતુ, તું તયુગાદ્વિમિ: શા ૧) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ – હે દેવાધિદેવ !યત્ર-જે કાલમાં, વૈવને--આપની ભક્તિનું, પતં-ફળ, સસ્પેનથોડા, કાજોન-સમયમાં પિ-પણ, સાથો-મળે છે, સ:-તે, પ્રો-એક, નિશાન કલિકાલ–દુષમાકાલ જ, તું-હો, વૃતયુઆલિપ-કૃતયુગ (=સુષમા) આદિ કાલથી, તં-સર્યું !
કલિકાલના ગર્વને તોડનારા હે સ્વામી ! જે કલિકાલમાં આપની ભક્તિનું ફલ અત્યંત થોડા સમયમાં પણ મળે છે, તે એક કલિકાલ (=દુઃષમાકાલ) જ હો, કુવયુગ (=સુષમા) વગેરે કાળથી સર્યું.
'અહીં ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે–આપની ભક્તિનું ફળ સુષમા (ચોથો આરો) આદિ કાળમાં પૂર્વકોટિ વર્ષના આયુષ્યથી જેટલું મળે છે, તેટલું જ દુઃષમા (=પાંચમો આરો) કાળમાં સો વર્ષના આયુષ્યથી મળે છે. આથી સુષમા આદિ કાળથી દુ:ષમા કાળ કેમ પ્રશંસનીય નહિ ?
'. અહીં પ્રભુભક્તિ એટલે સમ્યજ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રનું આસેવન કરવું. તેનું અનંતર ફળ સ્વર્ગ વગેરે છે અને પરંપર ફળ મોક્ષ છે. (૧)
તથા—
सुषमातो दुःषमायां, कृपा फलवती तव ।
मेरुतो मरुभूमौ हि, श्लाघ्या कल्पतरोः स्थितिः ॥२॥ ૨) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ – હે જિનેશ્વર ! સુમતિ:-સુષમા કાલથી (=ચોથા આરાથી), સુષમાયા-દુઃષમા
