Page Text
________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-સાતમો પ્રકાશ ૭૨
જગત્કર્તુત્વ નિરાસ :
છે. ત્યાર બાદ એ જ મહાવાયુમાં જલના પરમાણુઓથી એ જ ક્રમથી મહાન . જલનિધિ ઉત્પન્ન થાય છે. તે જલનિધિ અત્યંત તરંગિત થતો રહે છે. પછી તે જ જલનિધિમાં પૃથ્વીના પરમાણુઓથી ચણુક આદિનાક્રમથી ઉત્પન્ન થયેલી મહાપૃથ્વી એકત્રિત થઇને રહે છે. ત્યારબાદ તે જ મહાસમુદ્રમાં તેજસ મહાપરમાણુઓથી ચણુક આદિના ક્રમથી ઉત્પન્ન થયેલો મહાન તેજપુંજ અતિશય દીપતો રહે છે.
આ પ્રમાણે ચાર મહાભૂત ઉત્પન્ન થયે છતે મહેશ્વરની ઇચ્છામાત્રથી પાર્થિવ પરમાણુસહિત તેજસ પરમાણુઓમાંથી મોટું ઇડું ઉત્પન્ન થાય છે. તેમાં ચારમુખવાળા અને સર્વ લોકોના પિતામહ એવા બ્રહ્માને સર્વ ભુવન સહિત , ઉત્પન્ન કરે છે. પછી મહેશ્વર તે બ્રહ્માને પ્રજાનું સર્જન કરવામાં નિયુક્ત કરે છે. મહેશ્વર વડે નિયુક્ત કરાયેલ અને ઉત્કૃષ્ટ ધર્મ-જ્ઞાન-વૈરાગ્ય-એશ્વર્યથી સંપન્ન તે બ્રહ્મા જીવોના કર્મવિપાકોને જાણીને કર્મને અનુરૂપ જ્ઞાન-ભોગ-આયુષ્યવાળા અને પ્રજારક્ષક એવા સ્વપુત્રોને, મનુષ્ય-દેવર્ષિ પિતૃગણરૂપ માણસોને, મુખબાહુ-સાથળ-પગમાંથી અનુક્રમે બ્રાહ્મણ-ક્ષત્રિય-વૈશ્ય-શૂદ્રરૂમ ચાર વર્ણોને, બીજા પણ ઉચ્ચ-નીચ પ્રાણીઓને ઉત્પન્ન કરીને પોતાના આશયને અનુરૂપ ધર્મવૈરાગ્ય-જ્ઞાન-ઐશ્વર્યથી સંયુક્ત કરે છે. આ બધું અસંગત છે. કેવી રીતે અસંગત છે. તે કહે છે–
अदेहस्य जगत्सर्गे, प्रवृत्तिरपि नोचिता ।
न च प्रयोजनं किञ्चित्, स्वातन्त्र्यान्न पराज्ञयां ॥२॥ ૨) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ –
-શરીર રહિત ઇશ્વરની, નત્ય-વિશ્વના નિર્માણમાં, પ્રવૃત્તિપ-પ્રવૃત્તિ પણ, ન વિતા-ઘટતી નથી, ૨-બીજી વાત એ છે કે ઇશ્વરને વિશ્વ નિર્માણનું, ફિઝિ-કોઇ, પ્રયોગ-પ્રયોજન નથી. પૂર્વપક્ષ : (સ્વતિચાત્ ન પજ્ઞયા-) કૃતકૃત્ય હોવાથી ઇશ્વરને વિશ્વનિર્માણનું કોઇ પ્રયોજન=વિશિષ્ટ હેતુ નથી. ઇશ્વર સ્વતંત્ર છે. સ્વતંત્ર હોવાથી ઇશ્વર ને પર યા=પરની આજ્ઞાથી પ્રવૃત્તિ કરતા નથી, કિંતુ સ્વાતી સ્વતંત્રપણે
| SR No. | 005874 |
| Book Title | Vitrag Stotra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |