________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-ઓગણીસમો પ્રકાશ ૧૬ ૫
૭) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ
હાજ્ઞારાધનપા:-આવી આજ્ઞાના પાલનમાં તત્પર, અનન્તાઃ-અનંત જીવો, પરિનિવૃતા:-ભૂતકાળમાં મોક્ષ પામ્યા છે, ચ-અને, અચે-બીજાઓ, વચનક્યાંક, નિવૃત્તિ-વર્તમાન કાળમાં મોક્ષ પામે છે, તથા-તથા, અપરે-બીજાઓ, નિર્ધાન્તિ-ભવિષ્યકાળમાં મોક્ષ પામશે.
આજ્ઞા સ્તવ
હે સ્વામી ! આવી આપની આજ્ઞાના પાલનમાં (=સમ્યગ્ આસેવનમાં) તત્પર અનંતા ભવ્ય જીવો ભૂતકાળમાં સર્વ કર્મસમૂહનો ઉચ્છેદ કરવા પૂર્વક મોક્ષસુખના ભાજન થયા છે. તથા વર્તમાન કાળમાં પણ જે કોઇ મોક્ષ પામે છે તે પણ આજ્ઞાપાલનથી પામે છે. તથા ભવિષ્યકાળમાં બીજાઓ પણ જે કોઇ મોક્ષ પામશે, તે પણ આપની આજ્ઞા પાલનથી પામશે. આ પ્રમાણે સર્વથા જિનાજ્ઞા જ મોક્ષસુખનું સંપૂર્ણ કારણ છે. (૭)
આ પ્રમાણે થયે છતે જે નિશ્ચિત થયું તે કહે છે.
हित्वा प्रसादनादैन्य- मेकयैव त्वदाज्ञया । સર્વથૈવ વિમુત્તે, નમિન: ધર્મવજ્ઞાત્ ॥૮॥
૮) અન્વય સંહિત શબ્દાર્થ
હે વીતરાગ ! પ્રમાનાવૈન્ય-દેવને પ્રસન્ન કરવા માટે કરવી પડતી દીનતા (કે ખુશામત)ને હિત્લા-છોડીને, વૈવ વાજ્ઞયા-એક આપની આજ્ઞાથી જ, સ્મિનઃજીવો, ર્મપજ્ઞાત્-કર્મરૂપ પાંજરામાંથી, સર્વથૈવ-ફરી ન પૂરાય તે રીતે, વિમુત્તેમુક્ત બને છે.
-
હે વિશ્વસ્વામી ! પરમાર્થને નહિ જાણનારા બીજાઓથી આ કહેવાય છે કે—પ્રસન્ન થયેલા પ્રભુથી જ ફલ સુલભ બને. આ વિષયનું ચિંતામણિ આદિના દૃષ્ટાંતથી પહેલાં જ ખંડન કર્યું છે. તેથી બીજાઓએ મૂકેલી=જણાવેલી આ પ્રસન્નતારૂપ દીનતાને છોડીને, અર્થાત્ પ્રસન્ન ક૨વા માટે કરવી પડતી ખુશામતને છોડીને, નિષ્કપટ સમ્યગ્ આરાધેલી એક આપની આજ્ઞાથી જ ભવ્ય જીવો ફરી ન બંધાય તે રીતે કર્મરૂપ પાંજરામાંથી મુક્ત બને છે. સકલ કર્મોના બંધનનો નાશ થવાથી મોક્ષપદનો આશ્રય કરે છે. આથી આપની આજ્ઞાની પ્રધાનતા સિવાય બીજા મોક્ષના