________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-વીસમો પ્રકાશ ૧૬૬
આશી: સ્તવ
ઉપાયોના પરિશીલનોથી સર્ષ (૮)
विंशतितमप्रकाशः આ પ્રમાણે વીતરાગ ભગવાનની વિવિધ વાણીપ્રવાહના તરંગોવાળી સ્તુતિ કહીને હવે તેનો ઉપસંહાર કરવા માટે અને સમાપ્તિ મંગલ માટે આશી:સવ કહેવાની ઇચ્છાવાળા સ્તુતિકાર જાણે પોતાની આગળ રહેલા હોય તેમ વામીને ઉદ્દેશીને અતિશય ભક્તિથી કહે છે–
पादपीठलुठन्मूर्भि, मयि पादरजस्तव ।
चिरं निवसतां पुण्यपरमाणुकणोपमम् ॥१॥ ૧) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ— હે વિશ્વવંદ્ય ! પાપીઠનુdજૂર્ણ ચિ-આપના પાદપીઠમાં નમતા મારા લલાટમાં, તવ-આપની, પુથપરમાણુવોપર્મ-પુણ્યપરમાણુના કણિયા સમાન, પદ્વિર:ચરણરજ, રિ-મારો સંસારમાં વાસ થાય ત્યાં સુધી, નિવસતાં-સ્થિર રહો.
વિશ્વવંદનીય હે સ્વામી ! આપના પાદપીઠમાં અતિશય ભક્તિથી આળોટતા મારા મસ્તકમાં આપના પુણ્ય પરમાણુના કણ (કણિયા) સમાન ચરણરજ મારો સંસારમાં વાસ થાય ત્યાં સુધી સ્થિર રહો.
પુણ્ય પરમાણુના કણ સમાન–કર્મો પૌદ્ગલિક છે. આથી કર્માણુઓના જે કણ પુણ્યપ્રકૃતિબંધના હેતુ બને છે તે પુણ્યપરમાણુના કણ અહીં વિવલિત છે, અર્થાત્ જીવને પુણ્યબંધ થાય છે ત્યારે કર્માણુઓના જે કણોનો આત્માની સાથે ક્ષીરનીરવતું સંબંધ થાય છે તે પુણ્યપરમાણુના કણ અહીં વિવક્ષિત છે.
અહીં ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે–જેમના ભક્તિથી નમેલા મસ્તકમાં સ્વામીની ચરણરજ લાગી જાય છે તે જીવો પ્રાયઃ પુણ્ય કર્મનો જ બંધ કરે છે. પાદપીઠ ઉપર ભગવાનના ચરણ કમલનો સ્પર્શ થાય છે. આથી એ પાદપીઠ એટલી બધી પવિત્ર થઈ જાય છે કે જેથી એ પાદપીઠને જે જીવ સ્પર્શે તેને એ પાદપીઠ પવિત્ર ૧. કોઇ પણ કાર્યમાં વારંવાર પ્રવૃત્તિ કરવી તે પરિશીલન.
