________________
97.
98.
99.
100.
101.
विशेषावश्यकभाष्य 813, 816.
विशेषावश्यकभाष्य 814 से 815, विशेषावश्यक मलधारी हेमचन्द्र 818-19.
यथा अवधिज्ञानं दर्शनपूर्वकं तथा मन: पर्यायज्ञानेनापि दर्शनपुरस्सरेण भवितव्यमिति चेत्, तन्न, किं कारणम् ? तत्त्वार्थराजवार्तिक 6-10. 102. मन:पर्ययज्ञानं स्वविषये अवधिज्ञानवत् न स्वमुखेन वर्तते । कथं तर्हि ? परकीयमनः प्रणालिकया । ततो यथा मनोऽतीतानागतानर्थांश्चिन्तयति न तु पश्यति तथा मन:पर्ययज्ञान्यपि भूतभविष्यन्तौ वेत्ति न पश्यति । वर्तमानमपि मनो विषयविशेषाकारेणैव प्रतिपद्यते, ततः सामान्यपूर्वकवृत्त्यभावात् मन:पर्ययदर्शनाभावः । तत्त्वार्थराजवार्तिक 6.10
જૈનદર્શન અને સાંખ્યયોગમાં જ્ઞાન અને (બોધરૂપ) દર્શન = ૧૧૮
103.
104.
105.
-धवला 1.1. 134, पृ. 385.
इह मतिज्ञानपूर्वकं तु मन:पर्ययज्ञानं भवति । बृहद् - द्रव्यसंग्रहटीका श्लोक- 44.
विशेषावश्यकभाष्य 810-812.
जो टिप्पण 96.
આપણે પ્રકરણ ૨માં જોયું તેમ ચિત્ત એ આત્માસ્થાનીય છે. " चोदना हि भूतं भवन्तं भविष्यन्तं सूक्ष्मं व्यवहितं विप्रकृष्टमित्येवंजातीयकमर्थं शक्नोत्यवगमयितुम्, नान्यत् किञ्चनेन्द्रियम् " शाबर भा. 1.1.2 । “नानेव वचनेनेह सर्वज्ञत्वनिराक्रिया । वचनादृत इत्येवमपवादो हि संश्रितः। यदि षड्भिः प्रमाणैः स्यात् सर्वज्ञः केन वार्यते । एकेन तु प्रमाणेन सर्वज्ञो येन कल्प्यते ॥ नूनं स चक्षुषा सर्वान् रसादीन् प्रतिपद्यते । " श्लोकवार्तिक चोद. श्लो. 110-2. 'धर्मज्ञत्वनिषेधश्च केवलोऽत्रोपयुज्यते । . सर्वमन्यद्विजानंस्तु पुरुषः केन वार्यते ॥ तत्त्वसं. का. 3128 । આ શ્લોકને તત્ત્વસંગ્રહમાં કુમારિલના નામે કહેવામાં આવ્યો છે. “तदेवं धिषणादीनां नवानामपि मूलतः । गुणानामात्मनो ध्वंसः सोऽपवर्गः प्रकीर्तितः ।" न्यायमं. पृ. 508.
107. वै.सू. 9. 1. 11-13 | " अस्मद्विशिष्टानां तु योगिनां युक्तानां योग ज धर्मानुगृहीतेन मनसा स्वात्मान्तराकाशदिक्कालपरमाणुवायुमनसु तत्समवेतगुणकर्म - सामान्यविशेषेषु समवाये चावितथं स्वरूपदर्शनमुत्पद्यते । वियुक्तानां पुनश्चतुष्टयसन्निकर्षाद्योगजधर्मानुग्रह सामर्थ्यात् सूक्ष्मव्यवहितविप्रकृष्टेषु प्रत्यक्षमुत्पद्यते । "
-
प्रश. पृ. 187 |
106.
"