________________
સૂત્રસંવેદના-પ
કરે છે. કલ્યાણ એટલે નિરોગીપણું. જગતના જીવો ક્ષયાદિ દ્રવ્ય રોગથી અને રાગ, દ્વેષ વગેરે ભાવ રોગથી રીબાઈ રહ્યા છે. શ્રીસંઘમાં આવા કોઈપણ પ્રકારના રોગોના વિશેષ ઉપદ્રવો થાય ત્યારે દેવી તેને શમાવવા ખાસ પ્રયત્ન કરે છે માટે તેઓ શ્રીસંઘનું કલ્યાણ કરનારા પણ છે. વળી, મંગલ એટલે દુઃખ, દુરિત કે વિનોનો નાશ. શ્રીસંઘમાં કોઈપણ પ્રકારના દુઃખ, દુરિત કે વિઘ્નો ઊભા થાય ત્યારે દેવી તે તે દુરિતનો નાશ કરવા પણ હાજરાહજૂર થાય છે, માટે તેઓને શ્રીસંઘનું મંગળ કરનારા પણ કહેવાય છે.
ભદ્ર, કલ્યાણ કે મંગળ જો કે પોતાના પુણ્ય અને પુરુષાર્થને આધીન છે, તો પણ તેવા પ્રકારના પુરુષાર્થમાં અને પુણ્યનો ઉદય કરાવવામાં દેવીની સહાય પણ અમુક અંશે ઉપકારક બને છે, માટે અહીં દેવીને ભદ્રાદિને કરનારા કહ્યા તેમાં કોઈ દોષ નથી.
સાધૂન ૨ સલા શિવ-સુદ-પુષ્ટિ-- અને સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોને હંમેશા શિવ, સંતોષ અને ધર્મની વૃદ્ધિ કરનારી (એવા હે દેવી! તમે જય પામો.) - સ્તવકાર આ શબ્દો દ્વારા કહે છે કે, “હે વિજયાદેવી ! શ્રીસંઘનું તો તમે ભદ્ર, કલ્યાણ આદિ કરો છો અને તેમાં પણ સંઘમાં જેઓ મુખ્ય સ્થાને રહેલા છે, જેઓ પ્રતિપળ મોક્ષની સુંદર સાધના કરી સંયમ જીવનનો નિર્વાહ કરી રહ્યા છે તેવા સાધુ ભગવંતો અને સાધ્વીજી ભગવંતોનું તો તમો સવિશેષ શિવ કરો છો. તેમને સંતોષ આપો છો અને તેમને ગુણવૃદ્ધિ કરવામાં સહાયક બનો
છો.”
શિવનો અર્થ છે નિરુપદ્રવતા. સંયમની સાધનામાં આવતા કોઈપણ ઉપદ્રવોને દેવી દૂર કરે છે. તેમને જેવી ખબર પડે કે, આ સાધુ કે સાધ્વીને કોઈ દેવ કે મનુષ્યથી ઉપદ્રવ થઈ રહ્યો છે તેવા તેઓ તરત જ ત્યાં પહોંચી જાય છે અને તેમના ઉપદ્રવોને દૂર કરી સાધુઓની સંયમસાધનામાં સહાયક બને છે.
વળી, દેવી સાધુઓને સંતુષ્ટિ એટલે સમ્યગુ પ્રકારનો ચિત્તનો સંતોષ પણ આપે છે. સુંદર સંયમપાલનની ઉત્કટ ભાવનામાં ઝીલતા સંયમી આત્માઓને
26. મંત્રશાસ્ત્ર પ્રમાણે જગત-મંગલ-કવચની રચનામાં સાધુ-સાધ્વીરૂપ શ્રમણ સમુદાયથી વદન =
મુખને ગ્રહણ કરવાનું છે.