________________
લઘુ શાંતિ સ્તવ સૂત્ર
૭૯
અપરણિત - હે અપરાજિતા! (તમને નમસ્કાર હો.) વિજયાદેવીને વળી અપરાજિતા તરીકે સંબોધન કરી એમ સૂચવવામાં આવ્યું છે કે, તેઓ ક્યારેય કોઈથી પરાભવ કે તિરસ્કાર નથી પામતા.
જિજ્ઞાસાઃ દેવીને સંબોધન કરતાં વિજય, સુજયે, અજિત અને અપરાજિતે આ ચારે શબ્દો એકાર્થક હોવા છતાં આ ચાર અલગ-અલગ શબ્દોનો પ્રયોગ શા માટે કર્યો છે ?
તૃપ્તિ અપેક્ષાએ આ વાત યોગ્ય છે કે આ ચારે શબ્દો એકાર્યવાચી છે, છતાં પણ ચારેમાં વિશેષતા પણ છે. “વિજયા” શબ્દ તેમણે શત્રુઓ ઉપર વિજય મેળવ્યો છે તેમ સૂચવે છે તો સુજયા” તેમને ન્યાય નીતિપૂર્વક જય મેળવ્યો તેમ સૂચવે છે. “અજિતા' શબ્દ એ જણાવે છે કે તેઓએ અકારણ ક્યારેય શત્રુ ઉપર હલ્લો કર્યો નથી. પરંતુ કોઈએ જ્યારે પણ આક્રમણ કર્યું ત્યારે તેઓ કોઈના વડે જિતાયા નથી. વળી, “અપરાજિતા' એટલે તેમનો પુણ્યપ્રભાવ પણ એવો છે કે કોઈનાથી તેઓનો પરાભવ કે તિરસ્કાર આદિ થતાં નથી. આ રીતે ચારેય શબ્દો કાંઈક વિશેષતા પણ જણાવે છે. *
',
;
'
અથવા
પૂજ્ય માનદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજાની સેવામાં જયા, વિજયા, અજિતા અને અપરાજિતા, આ ચાર દેવીઓ સતત હાજર રહેતી હતી. ઉપદ્રવ નિવારણનું કાર્ય મુખ્યપણે વિજયાદેવીને સોંપવામાં આવ્યું હતું. આમ છતાં પણ જયાદેવીના વિશેષણ દ્વારા ગર્ભિત રીતે આ ચારેય દેવીઓને યાદ કરવામાં આવી હોય તેમ જણાય છે અને ભગવતી, જયાવહ અને ભવતિ એ ત્રણ વિશેષણો ચારે દેવીઓ માટે છે છતાં આ અંગે વિશેષજ્ઞો વિચારે.
19. અહીં વિજયાદેવી માટે સુજયા, અજિતા અને અપરાજિતા વિશેષણો વાપરી પૂ. માનદેવસૂરિ
મ.સા.એ એક જ દેવીને સંબોધન કરીને તેમની સાંન્નિધ્યમાં રહેતી પદ્મા, જયા, વિજયા અને અપરાજિતા એ ચારે દેવીઓને સૂચિત કરી છે. અથવા ચાર દેવીઓના આ જુદા જુદા સંબોધન છે તેમ માનીએ તો ભગવતી, જયાવહા અને ભવતિ એ ત્રણ પદો ચારે માટે વિશેષણરૂપ બને. કોઈ પ્રત્યે અત્યંત બહુમાન દર્શાવવા પણ આ રીતે અલગ અલગ વિશેષણો પૂર્વક સંબોધન કરાય છે.