________________
સૂત્રસંવેદના-પ
ધનવાળી પણ વ્યક્તિ ધનવાન કહેવાય છે. તેમ લોક કરતાં વિશેષ પ્રકારનાં જ્ઞાન, રૂપ આદિના કારણે દેવીને ‘ભગવતી’ કહેવામાં દોષ નથી.
આવા સંબોધનથી સ્તવકારે વિજયાદેવીનો પુણ્ય પ્રભાવ અને શાસન સેવા માટે ઉપયોગી બળ અને પ્રયત્ન કેટલા વિશિષ્ટ છે તે જણાવ્યું છે. પુનઃ એટલું ખાસ લક્ષ્યમાં રાખવું કે પૂ. માનદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા ને દેવીના રૂપ કે ઐશ્વર્યાદિ માટે માન નથી, પરંતુ તેમની શાસનની સેવા-ભક્તિ-ક૨વાની શક્તિ પ્રત્યે ચોક્કસ આદર છે. તેથી આવી શક્તિને આશ્રયીને જ અહીં તેમને ભગવતિ’ તરીકે સંબોધ્યા છે.
૭૮
વિનયે ! - હે વિજયા ! (તમને નમસ્કાર હો.)
જૈનશાસનની ઉન્નતિને સહન નહિ કરી શકનાર લોકો જ્યારે જ્યારે શાસન ઉપર આક્રમણ કરે છે ત્યારે ત્યારે વિજયાદેવી તેને ખાળવામાં ક્યાંય પાછા પડ્યા નથી, કોઈનાથી હારી ગયા નથી. આથી સ્તવકારે તેમને ‘વિજયે' ! કહીને સંબોધ્યા છે.
સુનયે ! - હે સુજયા ! (તમને નમસ્કાર હો.)
જયાદેવી માત્ર વિજયને વરેલા છે તેમ નહિ; પરંતુ તેમનો જય ન્યાયનીતિપૂર્વકનો હોય છે. કાયર પુરુષની જેમ તેમણે જીત મેળવવા ક્યાંય અન્યાયઅનીતિનો સહારો લીધો નથી. વીર પુરુષને છાજે તેવો તેમનો જય છે. શત્રુઓ ઉપર જય મેળવ્યા પછી પણ કીર્તિ, પ્રતિષ્ઠા, પ્રભાવ, પ્રતાપની વૃદ્ધિ થાય જ એવું નથી હોતું જ્યારે વિજયાદેવીનો ન્યાયપૂર્વકનો જય સર્વત્ર આદરપાત્ર બન્યો છે. આથી તેમને વિનયે ! તરીકે સંબોધ્યા પછી સ્તવકાર તેમને સુખયે ! તરીકે પણ સંબોધે છે.
-
પરાપરેરનિતેષ્ઠ - અન્ય દેવો વડે નહિ જિતાયેલી એવી હે અજિતા ! (તમને નમસ્કાર હો.)
પરાપરેઃ એટલે પ્રકૃષ્ટ એવા અન્ય દેવો વડે. વિજયાદેવી ક્યારેય અન્ય દેવોથી જિતાયેલી નથી માટે જ તેમને અજિતા કહી નમસ્કાર કરવામાં આવ્યો છે.
18. ‘પરાપરે’ નો અન્વય જેમ ઉપર પરાપરૈ: અજિતા જોડે કર્યો તેમ ‘પરાપરૈ:’ શબ્દને નર્યાત કૃતિ નયાવન્દે સાથે જોડી તેનો અન્વય નાત્યાં પરાપરે: નર્યાત કૃતિ ખયાવહે એ રીતે પણ થઈ શકે. આ રીતે અર્થ કરીએ તો પ્રબોધટીકા પ્રમાણે પરાપરૈઃ એટલે પર અને અપર મંત્રોના રહસ્ય વડે વિજયાદેવી જગતમાં જય પામે છે, એથી કરીને જ એ જયાવહા છે એવો અર્થ થાય.