Page Text
________________
૬૮
સૂત્રસંવેદના-૫
તૃપ્તિઃ વાત સત્ય છે. તો પણ અહીં ઇન્દ્રોથી પ્રભુ સારી રીતે પૂજાયેલા છે, તેમ કહેવાનું કારણ એ છે કે દુનિયા જેની પાછળ દોડે છે તેવી ટોચ કક્ષાની ઋદ્ધિ અને સમૃદ્ધિના સ્વામી ઇન્દ્રો છે. આથી ઘણા દેવો ઇન્દ્રને સ્વામી માને છે. માનવી અને નરેન્દ્રો તેમને ઇષ્ટ દેવ માની તેમની પૂજા આદિ કરે છે. આ રીતે અનેકથી પૂજાતા ઇન્દ્રો પણ ભગવાનની પૂજા કરે છે. તેમને પોતાના નાથ માને છે. સ્વામી તરીકે સ્વીકારી તેમની સેવામાં હરપળે હાજર રહે છે. એવું જાણવાથી જગતના જીવોને ભગવાનની મહાનતાનો વિશેષ પ્રકારે બોધ થઈ શકે છે આથી “સમર-સુસમુદસ્વામિ-સપૂનિતાથ' સ્વરૂપ એક અલગ વિશેષણનો ઉપયોગ કર્યો છે.
૨૨. ન નિતા - કોઈથી નહિ જિતાયેલા એવા શાંતિનાથ ભગવાનને મારો નમસ્કાર થાઓ.)
શાંતિનાથ ભગવાન ચક્રવર્તીપણાનું પુણ્ય લઈને આ અવની ઉપર અવતર્યા હતા. આ પુણ્યના પ્રતાપે જ તેઓ છ એ ખંડના સર્વ રાજાઓ ઉપર જીત મેળવી છ ખંડના માલિક બન્યા હતા. છ ખંડની વાત તો દૂર રહી પરંતુ દુનિયાના દેવ-દેવેન્દ્રોની પણ તાકાત ન હતી કે પ્રભુને જીતી શકે, તેમને વશ કરી શકે કે તેમનો કોઈ પરાભવ કરી શકે. આ રીતે પ્રભુ બાહ્ય દુનિયામાં કોઈથી જિતાયેલા નહોતા.
આ ઉપરાંત પાંચ ઇન્દ્રિયો અને છઠ્ઠા મનરૂપ અંતરંગ છ ખંડ છે. સામાન્ય જન માટે તો ઘણી સાધના પછી પણ આ છ ખંડોને જીતવા ખૂબ મુશ્કેલ હોય છે. મોટા ભાગના જીવો તો આ મન અને ઇન્દ્રિયોને વશ પડેલા જ હોય છે. પગલે પગલે તેનાથી પરાભવ પામી તેઓ ગમે તેવી અનુચિત પ્રવૃત્તિઓ પણ કરી બેસે છે.
જ્યારે આ છએ ખંડ ઉપર પ્રભુનો તો વિશિષ્ટ કોટીનો પ્રભાવ અને પ્રતાપ વર્તતો હતો. પ્રભુની ઇચ્છા વિરુદ્ધ આ છ એ ખંડમાં થોડી પણ હીલચાલ થતી નહોતી.
આ છ ખંડના પ્રભુ વિજેતા હતા, તેથી જ સર્વત્ર પ્રભુનો વ્યવહાર ઔચિત્યપૂર્ણ હતો. પ્રભુના જીવનમાં ક્યાંય ઔચિત્યનો ભંગ જોવા મળતો ન હતો. આમ પ્રભુ બાહ્ય શત્રુથી તો ક્યારેય જિતાયા ન હતા. પરંતુ આ છ અંતરંગ શત્રુથી પણ ક્યારેય જિતાયા નથી. બલ્ક સદા તેના ઉપર જીત મેળવેલી હતી માટે ભગવાન ન જિતાય' કહેવાય છે.
12. નિખિતાય, નનતાય, વિનિતા, નિષિતાય વગેરે પાઠાંતર મળે છે.
,
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |