________________
૫૪
સૂત્રસંવેદના-૫
પ્રભુ જ્યારે માતાના ગર્ભમાં અવતર્યા ત્યારે તે દેશમાં મારીનો રોગ ફેલાયેલો હતો. ગર્ભમાં રહેલા પ્રભુનો એવો પ્રભાવ હતો કે તેમની માતાએ જેવો જળ છંટકાવ કર્યો કે તરત જ આખા નગરનો રોગ શાંત થઈ ગયો. આમ, પ્રભુને કરેલો નમસ્કાર કે તેમના સ્વરૂપનું ધ્યાન તો દૂર રહ્યું; પરંતુ પ્રભુના ગર્ભઅવતરણમાત્રથી પણ અનેકના અશિવ-ઉપદ્રવો શાંત થયા હતા. આથી જ પ્રભુને “શાંતાશિવ' કહેવાય છે. (ત્તિ) નમસ્કૃત્ય - (શાંતિનાથ ભગવાનને) નમસ્કાર કરીને.
નમસ્કાર કરવો એટલે ઉપર જણાવેલા ત્રણે વિશેષણોથી વિશિષ્ટ સ્વરૂપવાળા શાંતિનાથ ભગવાનમાં રહેલા ગુણોને પોતાનામાં પ્રગટાવવા માટે, બે હાથ જોડી મસ્તક નમાવી, તેમના પ્રત્યેના આદરભાવને વ્યક્ત કરવો; અથવા આવા સ્વરૂપે રહેલા શાંતિનાથ ભગવાનને ધ્યેયરૂપે સ્થાપી, ધ્યાનની ક્રિયા દ્વારા તેમના સ્વરૂપમાં લીન થઈ જવું. તદુપરાંત તેમના વચનાનુસાર જીવન જીવવા પ્રયત્ન કરવો, એ પણ એક વિશિષ્ટ નમસ્કાર છે. નમસ્કાર કરીને શું કરવાનું છે તે હવે જણાવે છે :
સ્તોત: શાન્તિ-નિમિત્ત બન્નપઃ શાન્ત સ્તોમિ - સ્તુતિ કરનારની શાંતિ માટે હું શાંતિ કરવામાં નિમિત્તભૂત (એવા શાંતિનાથ ભગવાનની) મંત્ર ગર્ભિત પદો વડે સ્તુતિ કરું છું.
સ્તોતુઃ શાન્તિકે સ્તુતિ કરનારની શાન્તિ માટે. '
જે વ્યક્તિ શાંતિનાથ ભગવાનની સ્તુતિ કરે, તે વ્યક્તિને શાંતિ મળે તે માટે હું શાંતિનાથ ભગવાનની સ્તવના કરું છું.” આમ કહેવા દ્વારા આ સ્તવની રચના પાછળનું પ્રયોજન શું છે તે જણાવવામાં આવ્યું છે.
તક્ષશિલા નગરીમાં જ્યારે વ્યંતરીએ મહામારીનો ઉપદ્રવ ફેલાવ્યો હતો ત્યારે શ્રીસંઘની આરાધનામાં મોટું વિઘ્ન આવી ગયું હતું. આ સ્થિતિનો ખ્યાલ આવતા શ્રીસંઘ પ્રત્યે વાત્સલ્ય ધરાવતા પ.પૂ. માનદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ, જૈન શાસનની ઊજળી પાટ પરંપરામાં થયેલા અનેક આચાર્યોની જેમ, શ્રીસંઘને આરાધનામાં ઉજમાળ રાખવાના લક્ષ્યથી, શ્રીસંઘની શાંતિ માટે મંત્રાધિષ્ઠિત એવા 6. નત્વા તત્ત્વત: સ્વામેનાન્તર્ખતધ્યાતૃપ્લેમાન પ્રળિયાય - ઉપદેશરહસ્ય