Sutra Samvedana Part 05

SR No.: 005839
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2010
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 66

લઘુ શાંતિ સ્તવ સૂત્ર
૫૩
દુનિયામાં શૃંગાર આદિ ઘણા ભાવો સુખના કારણ મનાય છે, પરંતુ તે સર્વ ભાવો પરાધીન છે. તેને ભોગવવા અન્ય વસ્તુ કે વ્યક્તિની આવશ્યકતા અને અપેક્ષા રહે છે. તે ભોગવતી વખતે શ્રમનો અનુભવ થાય છે. તે માત્ર મર્યાદિત સમય માટે માણી શકાય છે. માણતી વખતે મોટે ભાગે ભય અને દુઃખની અનુભૂતિ પણ થાય છે. વળી, આ શૃંગાર આદિ ભાવો એકાંતે સુખ જ આપે તેવું પણ નથી. જ્યારે શાંતભાવ તેનાથી તદ્દન ભિન્ન હોય છે. તે સ્વાધીનપણે અમર્યાદિત કાળ સુધી ભોગવી શકાય.છે. તે માણતી વખતે શ્રમ કે કંટાળાનો અનુભવ થતો નથી. ઊલ્ટાનો અન્ય કાર્યોથી જે શ્રમ લાગ્યો હોય તે પણ શાંતભાવથી દૂર થાય છે. તે ભોગવતાં ભય કે દુઃખની અનુભૂતિ થતી નથી. આથી જ તે એકાંતે સુખ આપનાર, અલૌકિક અને અદ્વિતીય ભાવ છે. શાંતિનાથ ભગવાન આવા શાંતભાવથી યુક્ત છે, તેથી તેમને શાંત કહેવાય છે અને શાંત એવા તે અન્યને પણ શાંતિનું સ્થાન બને છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે પ્રભુ આવા શાંતભાવથી યુક્ત કઈ રીતે રહી શકે છે ? તેના સમાધાનરૂપે ત્રીજું વિશેષણ આપ્યું છે :
શત્તાશિવ - જેમના અશિવ-ઉપદ્રવો શાંત થઈ ગયા છે (તે શાંતિનાથ ભગવાનને).
બાહ્ય ઉપદ્રવો, પ્રતિકૂળતાઓ કે પીડાઓનું કારણ કર્યો છે, તો અંતરંગ ઉપદ્રવો આદિનું કારણ કષાયો છે. આ બન્ને ઉપદ્રવો જ્યાં સુધી શાંત થતાં નથી ત્યાં સુધી કોઈ જીવ શાંતભાવને વહન કરી શકતો નથી. શાંતિનાથ પ્રભુના કર્મ અને કષાયના ઉદયથી થનાર સર્વ પ્રકારના ઉપદ્રવો શાંત થઈ ગયા છે. આ જ કારણે તેઓ શાંતભાવને માણી શકે છે. વળી, જેઓ સ્વયં શાંતભાવને વહન કરે છે તેઓ જ અન્યને માટે શાંતિનું સ્થાન બને છે. શાંતિનાથ ભગવાન શાંતભાવને વહન કરે છે. આથી જ જે સાધક શાંતિને પામવા તેમને નમસ્કાર કરે છે કે એ સ્વરૂપે તેમનું ધ્યાન કરે છે, તે સાધક તેમના માધ્યમે ક્રમે કરીને મોક્ષની પરમ શાંતિ સુધી પહોંચી શકે છે.
શાંતભાવે રહેલા પ્રભુનું ધ્યાન કે નમસ્કાર તો શાંતિ આપે છે; પરંતુ જેઓ નમસ્કાર આદિ નથી કરતાં માત્ર તેમના સાંનિધ્યમાં રહે છે તેઓના ઉપદ્રવો પણ પ્રભુના અંચિન્ય પુણ્ય પ્રભાવથી શમી જાય છે અને તેઓ શાંતિ પામે છે; પ્રભુના આવા સામર્થના પ્રભાવે જ તેઓનું સાત્વર્થ એવું “શાન્તિનાથ' નામ પડ્યું હતું.