________________
ક્ષેત્રદેવતા સ્તુતિ-૧
સૂત્ર પરિચય :
આ સૂત્ર દ્વારા ક્ષેત્રદેવતાની સ્તુતિ કરવામાં આવે છે. તેથી તેને “વત્તવયા - થી કહેવામાં આવે છે
દેવસિક પ્રતિક્રમણમાં રત્નત્રયીની શુદ્ધિ અર્થે ત્રણ કાયોત્સર્ગ કર્યા પછી મૃતદેવતા અને ક્ષેત્રદેવતાના ઉપકારની સ્મૃતિ અર્થે કાઉસ્સગ્ન કરી તેમની સ્તુતિ બોલવામાં આવે છે. ત્યાં ક્ષેત્રદેવતાની સ્તુતિ તરીકે પુરુષો આ સ્તુતિ બોલે છે.
જ્યારે સ્ત્રીઓ વચા: ક્ષેત્રમ્' ની સ્તુતિ બોલે છે, પુરુષો પણ પાક્ષિક, ચાતુર્માસિક સાંવત્સરિક તથા માંગલિક પ્રતિક્રમણમાં આના બદલે ‘વસ્થા: ક્ષેત્રમ્' બોલે છે.
ક્ષેત્રની અધિષ્ઠાયિકા દેવી પોતાના ક્ષેત્રમાં રહેલા સાધુઓના અનિષ્ટો, ઉપદ્રવો, વિઘ્નો દૂર કરે છે તથા સાર-સંભાળ કરવારૂપ ભક્તિ કરે છે, તેથી તેમના પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા પ્રદર્શિત કરવા જ આ સ્તુતિ બોલાય છે.
આ સૂત્ર સામાચારીની પરંપરાથી પ્રાપ્ત થયું છે. તેનું કોઈ વિશેષ આધારસ્થાન નથી.
મૂળ સૂત્ર :
जीसे खित्ते साहू, सण-नाणेहिं चरण-सहिएहिं । साहंति मुक्ख-मग्गं, सा देवी हरउ दुरिआई ।।१।। પદ-૪ ગાથા-૧ સંપદા-૪ ગુરુઅક્ષર-૩ લઘુઅક્ષર ૩૩ કુલ અક્ષર-૩૬
