Page Text
________________
આયરિય-ઉવજઝાએ સૂત્ર
વળી સંસારમાં એકબીજાના સંપર્કમાં આવતાં દુનિયાના જીવોથી પણ ધર્માત્માને પીડા થવાની સંભાવના રહે છે. ત્યારે ધર્માત્માને પણ તે જીવોના અપરાધ ઉપર ઢષ આદિ દુર્ભાવો થયા હોય એવું બને. ધર્મ સમજવાને કારણે સાધકને હવે કોઈ પ્રત્યે દુર્ભાવ રાખવો નથી માટે તે સર્વ જીવોને પણ કહે છે કે, હું પણ તમને ક્ષમા આપું છું. તમે કરેલા અપરાધો ભૂલી જાઉં છું અને પુન: આપ સર્વને મારા મિત્ર માનું છું.”
આ ગાથા બોલતાં સાધક વિચારે છે કે, “આજ દિવસ સુધી આ ઘર્મ હું સમજ્યો ન હતો. કદાચ સમજાયો તો હૃદયથી મેં તેનો સ્વીકાર કર્યો ન હતો. આથી જ સ્વ અને સ્વજનના સુખ ખાતર મેં તમારા અનંતા અપરાઘો કર્યા છે, તમોને ઘણી રીતે દુ:ખી કર્યા છે, અનેક પ્રકારે મેં તમને પડ્યા છે. હવે હું તમને મારા જેવા માનું છું. મેં મારા અંતઃકરણમાં તમારા માટે ભાવપૂર્વક મિત્રભાવે પ્રગટાવ્યો છે. મિત્રતુલ્ય તમારા પ્રત્યે થયેલા અપરાધોની નતમસ્તકે હું ક્ષમા યાચું છું. વળી, તમારાથી મારા પ્રત્યે જે કોઈ અપરધો થયા હોય, તો તે સર્વ અપાવોને કારશે મા અંતરમાં થયેલા વેરભાવને દૂર કરી મિત્રતુલ્ય માનેલા
તમને પણ હું ક્ષમા આપું છું.” જિજ્ઞાસા : પહેલા આચાર્ય પછી ઉપાધ્યાય આદિની ક્ષમાપના, આવો ક્રમ શા માટે? તૃપ્તિ: ક્ષમાપનાના ક્રમમાં પહેલા આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને પછી અન્ય. આવો ક્રમ રાખવા વિષે વિચાર કરતાં લાગે છે કે, સૌ પ્રથમ ગુણવાન આત્માની ક્ષમા માગવી જોઈએ. વર્તમાનમાં ગુણની દૃષ્ટિએ શ્રેષ્ઠ આચાર્ય ભગવંતો છે, માટે સૌ પ્રથમ તેમની ક્ષમા માગી છે અને ત્યાર પછી તેનાથી ઊતરતા ક્રમમાં આવતા ઉપાધ્યાયાદિની ક્ષમા માંગી છે. જિજ્ઞાસા : શિષ્યનો સમાવેશ કુલ, ગણ અને સાધર્મિકમાં થતો હતો, છતાં શિષ્યનો ઉલ્લેખ જુદો કેમ કર્યો અને તેમની કુલ, ગણ અને સંઘ પહેલાં કેમ ક્ષમા માંગી ? તૃપ્તિઃ જો કે શિષ્યનો સમાવેશ કુલ, ગણ આદિમાં થઈ શકે છે, તોપણ શિષ્યનું હિત કરવાની જવાબદારી ગુરુભગવંતોની હોવાથી ક્યાંય પણ શિષ્યની અલના થાય તો તે સમયે ગુરુભગવંતને સારણાદિ કરવી પડે છે. આવું કરતાં ક્યારેક
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |