Page Text
________________
સૂત્રસંવેદના-૫
આ ગાથા બોલતાં સાધક શ્રમણ સંઘને સ્મૃતિપટ ઉપર સ્થાપિત કરી, અત્યંત આદરપૂર્વક બે હાથ જોડી, મસ્તક નમાવી શ્રીસંઘને જણાવે કે,
૧૦
“પ્રમાદાદિ દોષોને આધીન થઈ મેં આપના અનેક અપરાઘો કર્યા છે. આજે આ સર્વ અપરાધો યાદ કરી હું આપની ત્રિવિષે ત્રિવિષે ક્ષમા યાચું છું. મેં આ ખોટું કર્યું છે તેનો એકરાર કરું છું. પુન: આવી ભૂલ ન થાય તે માટે સાવધ બનું છું. આપ પૂજ્યની પણ કદાચ ભૂલ થઈ હોય તો હું પણ આપના અપરાધને ભૂલી જાઉં છું અને પુન: એક સન્મિત્રની જેમ આપની સાથે વર્તવાનો એકરાર કરું છું. પ્રભુને પ્રાર્થના કરું છું મારો આ એકરાર અખંડિત રાખજે !”
सव्वस्स जीवरासिस्स भावओ धम्मनिहिअनियचित्तो । सव्वं खमावइत्ता खमामि सव्वस्स अहयं पि ॥ ३ ॥
ભાવપૂર્વક ધર્મમાં મન સ્થિર કરીને હું ચૌદ રાજલોકમાં રહેલા સર્વ જીવોને યાદ કરી, તેમના પ્રત્યે કોઈ પણ પ્રકારનો અપરાધ થયો હોય તો તે સર્વ અપરાધો બદલ ક્ષમા માગું છું અને તેમનો પણ મારા પ્રત્યે કોઈપણ અપરાધ થયો હોય તો હું તેમને ક્ષમા આપું છું.
જીવ જ્યાં સુધી ધર્મ સમજતો નથી, ત્યાં સુધી તેની વૃત્તિ સંકુચિત હોય છે. તે માત્ર ‘હું અને મારું’ આટલું જ વિચારી શકે છે. તે સિવાયનાનું શું તેવો તેને વિચાર સુદ્ધા આવતો નથી, પરંતુ જીવ જ્યારે ધર્મ સમજે છે ત્યારે તેનું હૈયું વિશાળ બને છે. ધર્મ સમજતાં તેનામાં ‘આત્મવત્ સર્વભૂતેષુ’-સર્વ જીવો મારા જેવા છે' એવી સમજ પ્રગટે છે. દુનિયાના જીવમાત્ર પોતાના જેવા લાગતાં તેની વૃત્તિમાંથી ‘હું અને મારું'ની દિવાલો ભેદાઈ જાય અને તે સર્વ જીવોના સુખ-દુ:ખની વિચારણા કરવા લાગે છે. જગતના જીવોને પણ મારી જેમ દુ:ખ ગમતું નથી અને સુખ ગમે છે, તેથી મારાથી તેઓ દુઃખી ન થાય તેની તે કાળજી રાખવા અત્યંત સાવધાન બની પ્રવૃત્તિ કરે છે. આવી વૃત્તિ હોવા છતાં સંસારમાં હોવાને કારણે ધર્માત્માને પણ મને કે કમને કોઈને પીડા ઉત્પન્ન થાય તેવી પ્રવૃત્તિ કરવી પડે છે. આવી પ્રવૃત્તિથી ધર્માત્મા વ્યથિત બની જતો હોય છે. તેથી તે પોતાનાથી થયેલા સર્વ જીવોના અપરાધને યાદ કરી તેની ક્ષમા માગ છે.
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |