________________
આયરિય-ઉવજ્ઝાએ સૂત્ર
કારણે; એકબીજાના ભાવને, એકબીજાના કાર્યને નહિ સમજી શકવાને કારણે ક્યારેક એકબીંજા પ્રત્યે મનદુઃખ, અયોગ્ય વર્તન કે કષાય થવાની સંભાવના રહે છે. આ રીતે કુલ કે ગણના એકપણ સભ્ય પ્રત્યે થયેલું અયોગ્ય વર્તન તે કર્મબંધનું કારણ બને છે. ગુણવાન આત્મા ઉપર થયેલો દ્વેષ ગુણપ્રાપ્તિમાં મહાવિઘ્ન કરનાર છે.
ને મે ફ સાયા સન્દે તિવિદેન સ્વામમિ - મેં જે કષાયો કર્યા હોય તે સર્વની હું મન-વચન અને કાયાથી ક્ષમા માગું છું.
આચાર્યાદિથી લઈને કુળ અને ગણના સર્વ સભ્યો પ્રત્યે કોઈપણ પ્રકારના કષાયને આધીન થઈ આજના દિવસમાં વાણીથી કોઈના ભાવોને ઠેસ પહોંચાડી હોય, કાયાથી કોઈ આશાતના થઈ હોય કે મનથી કોઈના પ્રત્યે અભાવ, આવેશ, ઈર્ષ્યા, ખોટી લાગણી વગેરે કોઈપણ પ્રકારે અપરાધ થયો હોય તો થયેલા તે અપરાધને સ્મરણમાં લાવી નતમસ્તકે, આર્દ્રસ્વરે તેમની ક્ષમાપના કરવાની છે.
આ ગાથા બોલતાં સાધક વિચા૨ે કે,
“મહાપુણ્યના ઉદયથી વગર ઉપકારે ઉપકાર કરી મારા દોષના પુંજને દૂર કરાવનારા ભગવંતોનો ભેટો થયો છે. મોક્ષમાર્ગમાં સતત સહાય કરે તેવા શિષ્યો અને સાઘર્મિક મળ્યા છે, કષાયોરૂપી લૂંટારાથી સતત રક્ષા થાય તેવો (કુલગાપી) સમુદાય મળ્યો છે. આવા ઉપકારીઓની સહાયથી હું જરૂર મોક્ષમાર્ગે પ્રગતિ કરી શકતો હતો, છતાં કષાયોને આધીન થઈ. મેં આવા ઉપકારીઓ ઉપર અપકાર કર્યો છે. તેમના નાના દોષોને મોટા મુલવ્યાં છે. નાની નાની બાબતોમાં મેં તેમના પ્રત્યે ક્રોધાદિ ભાવો કરી મારા દોષોનો ગુણાકાર કર્યો છે. ભગવંત ! આ સર્વ અપરાધની હું અંત:કરાપૂર્વક નતમસ્તકે માફી માંગુ છું. આપ મને ક્ષમા આપશો. મારા અપરાઘને આપ ભૂલી પુન: અનુશાસન કરજો. અનાદિની મારી અવળી ચાલને બદલાવી સવળી બનાવવા સતત યત્ન કરજો !”
