Page Text
________________
આયરિય-ઉવજઝાએ સૂત્ર
આ પદ બોલતાં સાધક વિચારે કે, “ખરેખર હું પુણ્યહીન છું. સ્વહિતનો નાશક છું, કે જેને કારણે ગુણસંપન્ન અને અનેક આશ્રિત જનનું હિત કરનારા આચાર્ય ભગવંત માટે મેં આવો વિચાર કર્યો. મારાથી આ અયોગ્ય અને અવિચારક વર્તન થયું છે. આનાથી મેં જ મારા આત્માનું અહિત કર્યું છે. ગુણવાન આત્માની નિંદા કરી મેં મારી યોગ્યતા ગુમાવી છે.” આ રીતે આચાર્ય ભગવંતને નજર સમક્ષ રાખી, મસ્તક નમાવી પોતાના અયોગ્ય વિચાર, વાણી અને વર્તનની હૃદયપૂર્વક નિંદા કરતો સાધક આદ્ર સ્વરે તેઓ પાસે પોતાના અપરાધની ક્ષમા માંગે છે.
૩વાણ - ઉપાધ્યાયને વિશે.
ઉપાધ્યાય ભગવંત સંઘની માતા સમાન છે. મા જેમ આહાર, વસ્ત્રાદિથી બાળકનું પાલન કરે છે, તેમ ઉપાધ્યાય ભગવંત સમુદાયના દરેક સાધુને આગમરૂપ અમૃતનું પાન કરાવી તેમના આત્માનું લાલન-પાલન અને પોષણ કરે છે. આગમનું અધ્યયન કરાવતા કરુણાÁ હૃદયવાળા પાઠકને પણ અવિનયી, અજ્ઞાની કે પ્રમાદી શિષ્યના દોષોને દૂર કરવા ક્યારેક લાલ આંખ કરી, કઠોર વાણીથી શિષ્યને ઠપકો આપવો પડે છે. ત્યારે સ્વહિતને સમજતા શિષ્યને થાય કે, “હું પુણ્યવાન છું, જેથી મને આત્મહિત માટે અનુશાસ્તિ મળી, જાતને સુધારવાનો અવસર મળ્યો.” આમ વિચારતાં તેને આનંદ થાય, પરંતુ સ્વહિતને નહિ સમજતા ઉપાધ્યાયજી મહારાજની હિતવૃત્તિને ધ્યાનમાં ન લેનારા, તેઓના ઉપકારની કદર ન કરનારા શિષ્યને પાકની આ પ્રવૃત્તિ પ્રત્યે અરુચિ કે દ્વેષ થાય છે. ઉપાધ્યાય પ્રત્યે થયેલ આવો દુર્ભાવ એ તેમનો મહા અપરાધ છે.
આ પદ બોલતાં, કષાયાધીન થઈ ઉપાધ્યાય ભગવંતનો કોઈપણ પ્રકારે અવિનય કે અપરાધ થયો હોય તો; તેને સ્મૃતિપથમાં લાવી વિચારવાનું છે કે“ઉપકારી પ્રત્યે મારો આવો ભાવ મને ક્યાં લઈ જશે અને કેવાં કર્મનો બંધ કરાવશે ? સાચે જ મેં ખોટું કર્યું.” આમ વિચારી સ્મૃતિમાં બિરાજમાન ઉપાધ્યાય ભગવંતની નતમસ્તકે કરુણાદ્ર હૃદયે માફી માગવાની છે. સિસે - શિષ્યના વિષયમાં.
શરણે આવેલા શિષ્યનું હિત કરવાનું કાર્ય ગુરુ ભગવંતનું છે. આથી જ શિષ્યના હિત માટે ગુરુ ભગવંતો તેમને અવારનવાર હિતશિક્ષા આપે અને અવસરે સંયમ
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |