________________
ભરફેસર-બાહુબલી સઝાય
૧૩૭
જરા પણ ખેદ પામ્યા વિના વિચારે છે કે, પરલબ્ધિનો આહાર મને ન ખપે અને તેઓ છ મહિના ફર્યા પછી મળેલી ભિક્ષાને પરઠવવા કુંભારશાળામાં ગયા.
મુનિ મોદકને ચૂરતા જાય છે અને પૂર્વભવના દુષ્કૃત્યોની નિંદા કરતા જાય છે. મોદકના ચૂર્ણની સાથે તેમનાં કર્મોનું પણ પૂર્ણ થઈ ગયું અને ત્યાં ને ત્યાં મુનિને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ્યું.
“કર્મ બંઘન કાપવા કટિબદ્ધ ઢંઢ મુનિના પુરુષાર્થને કોટિ કોટિ વંદન કરી, ઇચ્છું કે હું પણ તેમની જેમ અદીનભાવે સાધના
કરું” ૬. સિરિયો - શ્રીશ્રીયક
મારા રાજાનો જેણે દ્રોહ કર્યો છે, તેનું મસ્તક આ ખડગ છેદશે” એમ કહી શ્રીયકે પોતાના પિતા શકતાલમંત્રીનું મસ્તક છેદી નાંખ્યું.
હૈયું હચમચાવી દે એવા આ કૃત્ય પાછળ કોઈને મારવાની નહિ પણ અનેકને બચાવવાની ભાવના હતી. દેખીતી પિતૃહત્યા હતી પણ વાસ્તવમાં પિતૃભક્તિ હતી.
શ્રી શ્રીયક એક ઉમદા સેવાભાવી વ્યક્તિત્વ ધરાવતા હતા. ઔચિત્ય, ઉદારતા, નિસ્પૃહતા, લઘુતા જેવા ગુણો તેમના જીવનપ્રસંગોમાં સ્પષ્ટ તરી આવે છે. મહારાજાએ જ્યારે તેઓને મંત્રી મુદ્રા આપી, ત્યારે તેઓએ નિ:સ્પૃહભાવે જણાવ્યું કે, “રાજનું! એના અધિકારી મારા મોટા ભાઈ થૂલભદ્રજી છે' - કેવું ઔચિત્ય !
ઇતિહાસ પ્રસિદ્ધ વાત છે કે, મોટા ભાઈએ તો નંદનું રાજ્ય ઠુકરાવી આનંદઘન એવું આતમસામ્રાજ્ય સંભાળી લીધું. શ્રી શ્રીયક મંત્રીશ્વર બન્યા, છતાં ત્રિકાળ જિનપૂજા અને પ્રતિક્રમણ ક્યારેય ચૂકતા નહીં. તેમણે અતિ ઉદારતાથી સાત ક્ષેત્રમાં ધન વાપર્યું અને 100 જિનમંદિરો અને ત્રણસો ધર્મશાળા બંધાવીને શ્રાવકજીવન દીપાવ્યું.
અનુક્રમે તેઓશ્રીએ પણ સંયમજીવન સ્વીકાર્યું, પર્યુષણ-પર્વમાં એકવાર બેન યક્ષાએ તેમને સમજાવી સમજાવીને ઉપવાસ કરાવ્યો. તે રાત્રિએ અસહ્ય સુધાની વેદના વચ્ચે પણ શુભધ્યાનમાં સ્થિર થઈ તેઓ સ્વર્ગવાસી થયા. ત્યાંથી એવી તેઓ અલ્પ સમયમાં મોક્ષે જશે.
“પ્રાતઃ કાળે શ્રી શ્રીયકને પ્રણામ કરી, તેમના જેવા, ઔચિત્ય, દાક્ષિણ્ય આદિ ગુણો આપણાને પણ પ્રાપ્ત થાય એવું પ્રાર્થીએ.”