Page Text
________________
ચઉક્કસાય
૧૨૩
શકતા નથી. બલ્ક આ બાણોને ફૂલની શય્યા માની તેને શોધે છે. મળ્યા પછી તેને સજાવે છે અને તેની સુરક્ષા માટે સેંકડો પ્રયત્ન કરે છે અને સતત દુઃખી થાય છે.
જ્યારે સમ્યગુદર્શનાદિ ગુણોને વરેલા અને યોગની છઠ્ઠી દૃષ્ટિ સુધી પહોંચેલા જન્મથી જ પરમ વૈરાગ્યવાળા પાર્શ્વનાથ પ્રભુ કામદેવના બાણો કેવા ઝેરીલા છે, લોકોના હૃદયમાં પ્રવેશી તે કેવી રીતે તેમના ભાવપ્રાણોનો નાશ કરે છે, સ્વસ્થ અને મસ્ત માનવીને પણ તે કેવા મુડદાલ બનાવે છે, વીર અને પરાક્રમી યોદ્ધાને પણ કેવી રીતે પાડે છે તે સુપેરે જાણતા હતા.
પ્રભુને જન્મથી દૈવી ભોગો મળ્યા હતાં. પાંચે ઈન્દ્રિયોના ઉત્તમ કક્ષાના સુખો અને તે માટેની સામગ્રી પ્રભુ પાસે વિપુલ પ્રમાણમાં હતી. રૂપસુંદરીઓને શરમાવે તેવી રૂપવાન ગુણવાન તથા પ્રભુ પ્રત્યે અત્યંત પ્રીતિ ધરાવતી પ્રભાવતી જેવી પટરાણી હતી. વળી, પ્રભુનું શરીર ઇન્દ્રોથી પણ અધિક રૂપસંપન્ન અને બળસંપન્ન હતું. આમ પ્રભુ પાસે દુનિયામાં અન્ય ક્યાંય જોટો ન મળે તેવી ભોગની સર્વ સામગ્રીઓ હતી. સાથો સાથ પ્રભુની ઈન્દ્રિયો એવી સતેજ હતી કે મળેલ દરેક સામગ્રીના ગુણધર્મોને સૂક્ષ્મતાથી જાણી તેમાં રાગ, દ્વેષ કરી શકે પણ પ્રભુ જન્મથી પરમ વૈરાગી હતા આ જ કારણે આ સર્વ ભાવો પ્રત્યે તેઓ ઉદાસીન રહેતા હતા. વૈરાગ્યની આ ઉચ્ચ દશામાં ઉત્કૃષ્ટ કામભોગોનો સંયોગ પણ પ્રભુની અતિ બળવાન ધર્મશક્તિનો નાશ કરતો નહોતો.
2. છઠ્ઠી દૃષ્ટિ - આત્માના ક્રમિક વિકાસને ધ્યાનમાં રાખીને આચાર્યશ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજીએ
યોગની આઠ દૃષ્ટિઓ બતાવી છે. દષ્ટિ એટલે સમ્યફ શ્રદ્ધા સાથેનો અવબોધ. આવા બોધથી અસત્ (અનુચિત) પ્રવૃત્તિઓ નાશ પામે છે અને સત્ (ઉચિત) પ્રવૃત્તિની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેમાં છઠ્ઠી દષ્ટિ કાન્તાદષ્ટિ છે. જેમાં મનુષ્યનો તત્ત્વબોધ તારાઓની પ્રભા જેવો હોય છે, એટલે આ તત્ત્વબોધ સ્વાભાવિક રીતે સ્થિર હોય છે. તેમાં અનુષ્ઠાન નિરતિચાર હોય છે. શુદ્ધ ઉપયોગ રહે છે. વિશિષ્ટ અપ્રમત્ત ભાવ રહે છે. ગંભીર અને ઉદાર આશય હોય છે. તીર્થંકર પરમાત્મા જન્મથી જ આ કાન્તાદૃષ્ટિમાં હોય છે. નાનપણથી જ તેમને ભોગોમાં રસ નથી હોતો. તેઓ
ગંભીર, ધીર, ઉદાર, શાંત, મનથી વિરક્ત, વિવેક અને ઔચિત્યવાળા હોય છે. 3. यदा मरूनरेन्द्रश्री - स्त्वया नाथोपभुज्यते । यत्र तत्र रतिर्नाम, विरक्तत्वं तदापि ते ।।१३।।
- અધ્યાત્મસાર પ-૧૩ હે નાથ ! દેવ-દેવેન્દ્ર કે નરેન્દ્રપણાની લક્ષ્મીનો પણ જ્યારે આપને ઉપભોગ કરવો પડ્યો છે. ત્યારે પણ ત્યાં આપને રતિ નથી થઈ. પરંતુ ત્યાં પણ આપનો તો વૈરાગ્ય જ હતો.
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |