Sutra Samvedana Part 05

SR No.: 005839
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2010
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 135

સૂત્રસંવેદના-૫
રૂપમાં મરણાંત ઉપસર્ગ દ્વારા ક્રોધે પ્રભુને ખીજવવા ખૂબ પ્રયત્ન કર્યો હતો, પરંતુ ક્ષમાના શસ્ત્ર દ્વારા પ્રભુએ તેને એવો પરાસ્ત કર્યો કે, તે પ્રભુનો પડછાયો લેવા પણ ઊભો રહી ન શક્યો.
૧૨૨
વળી, ધરણેન્દ્ર પ્રભુની એવી સુંદર ભક્તિ કરી કે જેનાથી માનાદિ કષાયો જરૂર ફાવી શકે તેમ હતા. પરંતુ આ તો અનંતબળી પાર્શ્વ પ્રભુ હતા. તેમણે નમ્રતા નામના તીક્ષ્ણ હથિયારથી માનને એવો હણ્યો કે તે પણ પ્રભુ પાસે પાછો ક્યારેય આવી શક્યો નહિ. આ રીતે મલ્લ તુલ્ય પાર્શ્વનાથ પ્રભુએ પ્રતિમલ્લ એવા ચારે કષાયોનો પૂર્ણતયા નાશ કર્યો હતો.
હવે પ્રભુ નોકષાયના નાશક કઈ રીતે છે તે બતાવે છે :
दुज्जय-मयण-बाण-मुसुमूरणु દુ:ખે કરીને જીતી શકાય તેવા કામદેવના બાણને તોડી નાંખનારા. (પાર્શ્વનાથ પ્રભુ જય પામો.)
-
આ બીજા વિશેષણ દ્વારા સ્તવકારે પ્રભુના પરમ વૈરાગ્ય અને વિવેકના દર્શન કરાવ્યા છે. કષાયો જીતવા જેમ સહેલા નથી. તેમ નોકષાયસ્વરૂપ કામવાસનાને જીતવી પણ સહેલી નથી. મહામુશ્કેલીએ જીતાય એવા કામના બાણોને ભાંગવાનું કામ પણ પાર્શ્વનાથ પ્રભુએ ખૂબ સહજતાથી કર્યું હતું. આથી જ તેમને દુર્રય એવા મદનના બાણોને નિષ્ફળ કરનારા કહ્યા છે.
મદનનો અર્થ કામવાસના કે વિષયસુખની અભિલાષા થાય છે. વેદમોહનીય કર્મના ઉદયથી નિમિત્ત મળતાં પ્રગટ થતી ભોગ . ભોગવવાની ઈચ્છાને લોકવ્યવહારમાં કામવાસના કહેવાય છે. નિશ્ચયથી વિચારીએ તો પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયોને ભોગવવાની ઇચ્છા તે કામ છે.
પ્રગટ થયેલી કામવાસનાઓ કર્તવ્ય-અકર્તવ્યના વિવેકને ભૂલાવે છે, ઉત્તમકુળની મર્યાદાઓનો ભંગ કરાવે છે અને પ્રાપ્ત થયેલા સંયમરત્નનો નાશ કરાવે છે. અશ્લીલતાસભર વાણી કે વ્યવહાર પણ આ કામવાસનાનું પરિણામ છે.
આ કામવાસનાને જ શાસ્ત્રકારો કામદેવ, મદન, મકરધ્વજ, કુસુમાયુધ વગેરે નામથી ઓળખાવે છે અને તેના નિમિત્તોને કામદેવના બાણો તરીકે વર્ણવે છે.
આ કામદેવે પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયોરૂપી બાણો આ જગતમાં સર્વત્ર પ્રસાર્યા છે. આ મર્મઘાતી બાણોને નહિ સમજનારા સામાન્ય લોકો તો તેના ભોગ બને જ છે, પરંતુ લોકમાં બુદ્ધિમાન અને બળવાન ગણાતા વીર પુરુષો પણ આ બાણના પ્રહારથી બચી