________________
સૂત્રસંવેદના-૨
તેનાથી મોહનીય કર્મનો નાશ થાય છે અને ક્ષાયિક ભાવના ગુણો પ્રગટ થાય છે. જે આત્માને અનંતકાળ માટે સુખી કરે છે. આ રીતે પ્રચંડ પવન ફુંકાતા જેમ ધૂળના ઢગલા ય વિખરાઈ જાય છે, તેમ પરમાત્માના વચનથી થએલું તેમના સ્વરૂપનું જ્ઞાન, તેના માધ્યમે થયેલું પોતાના સ્વરૂપનું ભાન અને તેની પ્રાપ્તિ માટે થતું શુદ્ધ સ્વરૂપનું-પરમાત્માનું ધ્યાન મોહરૂપી ધૂળને દૂર કરે છે.
૨૪૦
માયા-રસા-વારળ-સાર-સી
હળરૂપ. (વીર પરમાત્માને હું નમસ્કાર કરું છું.)
–
માયારૂપી પૃથ્વીને ખેડવામાં શ્રેષ્ઠ
માયા એટલે કપટ, વંચકતા, ઠગવું – આ બધા સમાનાર્થી શબ્દ છે અને માયાનો બીજો અર્થ વક્રતા થાય છે.
સામાન્યથી લોકો એવું માને છે કે, માયા-કપટ કરનાર જીવ બીંજાને ઠગે છે, પરંતુ જ્ઞાની પુરુષો કહે છે કે, માયા કરનાર બીજાને ઠગે કે ન ઠગે, પોતાની જાતને તો ઠગે જ છે, માયા કરી, કર્મ બાંધી તે જીવ સ્વયં પોતાના આત્માનું જ અહિત કરે છે, પોતાના આત્માને જ તે દુઃખી કરે છે.
માયાનો બીજો અર્થ છે વક્રતા. અનાદિકાળથી જીવને સુખની ઈચ્છા હોવા છતાં તે સુખ પ્રાપ્તિના સાચા રસ્તે ચાલતો નથી, આ જ તેની વક્રતા છે. આત્મા પોતાના ક્ષમાદિ ગુણોથી જ સુખી થઈ શકે છે. તો પણ અંતરમાં રહેલી માયા આ ક્ષમાદિ ગુણોની ઉપેક્ષા કરાવી કાષાયિક ભાવો તરફ લઈ જાય છે. ગુરુભગવંતનાં વચનોનું શ્રવણ કરીને ક્યારેક જીવ ધર્મકાર્યનો પ્રારંભ પણ કરે છે, ત્યારે પણ આ માયા, દોષ નાશ અને ગુણપ્રાપ્તિરૂપ ધર્મના ફળને પામવા દેતી નથી, બલ્કે માન આદિ દોષોનું પોષણ કરાવે છે.
પૃથ્વીનું વિદારણ-ભેદન જેમ તીક્ષ્ણ હળ વિના સંભવિત નથી, તેમ અનાદિકાળથી આત્મામાં પ્રવર્તતી માયાનું વિદારણ ભગવાને બતાવેલા સન્ક્રિયારૂપ માર્ગ વિના સંભવિત નથી. શાસ્ત્રજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરી, સાધક 2. માયા એ જ રસા તે માયા-રસા, તેનું દારણ તે માયા-રસા-વારળ. તેને માટે સાર-સીર, માયારસા-વારળ-સાર-સીર. માયા એટલે છલ, કપટ, દગો કે શાક્ય. કેટલાક કર્મને પણ અવિદ્યા કે માયાના નામથી ઓળખે છે. તે અર્થ પણ અહીં સંગત છે. રસ એટલે પૃથ્વી કે ધરતી. વારળ-તોડવાની ક્રિયા. દારવું એટલે વિદારવું, તોડવું, ટૂકડા કરવા કે ફાડી નાખવું. તેની જે ક્રિયા તે વારળ. સાર-ઉત્તમ. સૌર-હળ, હળનો અગ્રભાગ કે જેના વડે પૃથ્વી ખોદાય છે. જમીનમાં કઠણ પડો ઉત્તમ પ્રકારના હળ વડે જલદી તૂટી જાય છે. તેમ શ્રીમહાવીર પ્રભુ માયારૂપી પૃથ્વીનાં પડો શીવ્રતાથી તોડનારા છે.