Sutra Samvedana Part 02

SR No.: 005836
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2012
Total Pages: 338
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 182

ઉવસગ્ગહરં સૂત્ર
દાળ
આ પદનો અર્થ છે ‘પદને,' ‘શ્રેષ્ઠ સામ્રાજ્ય આદિને.' ‘સ્થાન' શબ્દથી ‘રાજ્ય આદિ પદ’ એવો અર્થ કેવી રીતે લેવો ? એ શંકાનું સમાધાન એ છે કે અસાધારણ એવા વિશેષણના સમાર્થ્યથી એવો અર્થ થઈ શકે છે અને તે વિશેષણ છે ‘અયરામાં'1 16
‘અવરામર’
આ પદનો અર્થ કરવા પૂર્વે આ પદની નિષ્પત્તિ ‘અય+રામા+રા' થી થાય છે. ‘અયઃ એટલે અનુકૂલ એવું ભાગ્ય તેના વડે ‘રામા’ એટલે રમણીય ‘રા’ એટલે દીપ્તિ છે જેમાં તે ‘અયરામાં’17પુરુષને ઉત્કૃષ્ટ ભાગ્યના યોગે જ રાજ્ય આદિ પદમાં અત્યંત દીપ્તિ ઉત્પન્ન થાય છે. અર્થાત્ જે તેમને સમ્મત હોય છે તે અનુકૂળ ભાગ્યથી સમેત એવા રાજ્યાદિક પદને પામે છે.18
આખી ચોથી ગાથાનો અર્થ આ પ્રમાણે થાય
૧૫૫
-
‘ચિન્તામણિ જેવા ભોજન મેળવી આપનાર તમારું વલ્લભપણું પ્રાપ્ત થયે છતે (સાધક) અનુકૂળ ભાગ્યથી યુક્ત એવા રાજ્યાદિક પદને પામે છે. ગાથા. ૫ મી
આ ગાથાના પાર્શ્વયક્ષ, પદ્માવતી તથા ધરણેન્દ્ર પક્ષમાં ત્રણ જુદા જુદા અર્થો થાય છે. અહીં પ્રથમ પાર્શ્વયક્ષના પક્ષે શું અર્થ થાય છે તે વિચારીએ.
चिन्तारत्नतुल्यौ यौ पायवल्भौ ताभ्यां हितः - अनुकूलः तत्सम्पादकत्वात् तस्मिन् । यदि वा अकारलोपात् अचिन्ता- निश्चिन्ता मनः प्रयासवर्जिता इति जीवानां विशेषणम् । मणिभिः कर्केतनाद्यैः कल्पः कल्पनंरचना येषां तानि मणिकल्पानि, रत्नघटितानीत्यर्थः । तथाविधानि यानि 'पाय' त्ति पात्राणि - स्थाल्यादिभाजनानि तेषु वल्भो भोजनं तेन कृत्वा तस्मै वा हिते, तव સામ્મત્ત ત્વત્પ્રસારસુમરાનામેશ્વર્યશતિયા રભમયપાત્રેષુ મોનનોષપત્તેઃ । અ. ક. લ. પૃ. ૨૦. 16. સ્થાનં-પર્વ પ્રાગ્યસામ્રાજ્યાવિમ્ । अथ कथं स्थानशब्देन राज्यादिकं लभ्यते ? અસાધારળવિશેષળસામર્થ્યવિતિ નૂમ: । તરૢ વિશેષળ ‘અયરામર’ ત્તિ । અ. ક. લ. પૃ. ૨૦. 17. ગય: અનરું દેવં તેન રામા-રમળીયા રા-દીપ્તિયંત્ર તવ્યરામરમ્ । અ. ક. લ. પૃ. ૨૦. 18. उत्कृष्टभाग्यवशाद्धि राज्यादिक एव पदे दीप्तिरतितरामुत्पद्यते पुरुषाणाम्, यस्तव सम्मतो भवेत સોડનુજ્યેવાન્વિત રાજ્યાપિવમવાન્નોતીત્યાતમ્। અ. ક. લ. પૃ. ૨૦.