Page Text
________________
શ્રી સમસ્કાર મહામંત્ર
૨૫
આચાર્ય શબ્દના જુદા જુદા અર્થ :
આચાર્ય શબ્દના અર્થ પણ જુદી જુદી રીતે શાસ્ત્રમાં બતાવ્યા છે, તે આ પ્રમાણે - ૧. આ = મર્યાદાપૂર્વક તે = સેવાય છે. જૈન શાસનના અર્થના ઉપદેશક હોવાના કારણે તત્ત્વના અભિલાષી આત્માઓ જેમની વિનયરૂપ મર્યાદાથી સેવા કરે છે, તે આચાર્ય છે.
૨. ગ = મર્યાદા વડે વાર = વિહાર. જે માસકલ્પ વગેરે મર્યાદાથી વિહાર રૂ૫ આચારને પાળવામાં ચતુર છે તથા જે બીજાને તે આચાર પાળવાનો ઉપદેશ આપે છે, તે આચાર્ય કહેવાય છે.
શ્રી અરિહંતદેવોએ મોક્ષની પ્રાપ્તિ માટે પ્રરૂપેલા આચારનું આવા ગુણસંપન્ન આચાર્યભગવંતો યથાર્થપણે પાલન કરે અને કરાવે છે, માટે તેઓ નમસ્કરણીય છે. આચાર્યનું પિત્તવર્ણથી ધ્યાન કરવાનું કારણ :
આચાર્યભગવંતનું ધ્યાન પિત્તવર્ણથી કરવાનું છે, કેમકે - ૧. તેઓ જૈનશાસનના દીપક સમાન છે અને દીપકની શિખા પિત્તવણ હોય છે. તેથી પિત્ત-પીળા વર્ણથી આ પદની આરાધના થાય છે.
૨. વળી, આચાર્ય જૈનશાસનમાં રાજા તુલ્ય છે. રાજા જેમ સુવર્ણાલંકારોથી વિભૂષિત હોઈ પિત્તવર્ણા જણાય છે, તેમ આચાર્ય છત્રીસ ગુણાલંકારોથી વિભૂષિત હોઈ પિત્તવર્ણથી તેઓનું ધ્યાન કરાય છે.
૩. જેમ દુશ્મનોનો પરાજય કરી વિજય મેળવનારને પીઠી આદિ ચોળવામાં આવે છે, તેમ આચાર્યભગવંત પણ પરવાદીનો પરાજય કરી વિજયને મેળવે છે તેથી તેમનું ધ્યાન પિત્ત વર્ણથી કરાય છે.
૪. પરવાદીઓ રૂપી હાથીઓનાં ટોળાને નસાડવા માટે આચાર્ય કેશરી સિંહ સમાન છે, સિંહની કેશરા પીળી હોય છે માટે પણ આચાર્યનું ધ્યાન પિત્તવર્ષે કરાય છે.
૫. મંત્રશાસ્ત્રમાં પિત્તવર્ણને સ્થંભન માટે શ્રેષ્ઠ ગણ્યો છે. આચાર્યો પરવાદીઓનું સ્થંભન કરનાર છે, માટે તેઓનું ધ્યાન પિત્તવર્ણથી કરાય છે. “નમો વાયા'18 - ઉપાધ્યાયભગવંતોને નમસ્કાર થાઓ. 18. આ ચોથું પદ ચોથા અધ્યયન રૂપ છે. તેમાં “નમો”, “ઉ”, “ક્ઝાયાણં” એ ત્રણ પદો
તથા સાત અક્ષરો છે. .
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |