Sutra Samvedana Part 01

SR No.: 005835
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2008
Total Pages: 244
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 51

૨૪
સૂત્ર સંવેદના
જ્યારે ઉપદેશ આપે છે, ત્યારે સતત તેઓની સામે જિનાગમ હોય છે. શાસ્ત્ર મર્યાદાથી ક્યાંય પણ આવું પાછું ન બોલાઈ જાય તેનો તેમને પૂર્ણ ખ્યાલ હોય છે. કેમકે, જિનવચન વિરુદ્ધ એક પણ શબ્દ બોલાઈ જવાથી કેટલું ભવભ્રમણ વધે છે, તેનો ખ્યાલ હોવાથી સતત તેઓ ભગવાનનું કહેલું જ કહે છે.
આચાર્યના ૩૭ ગુણો ૩૦ પ્રકારે થઈ શકે છે. પાંચ ઈન્દ્રિયના વિકારને રોકનાર, નવ બ્રહ્મચર્યની ગુપ્તિને ધારણ કરનાર, ચાર કષાયથી મુક્ત, પાંચ મહાવ્રતના ધારક, પાંચ આચારનું પાલન કરનાર, પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિથી યુક્ત, આ ૩૬ ગુણો પંચિંદિય સૂત્રમાં આપેલા છે.
આચાર્યભગવંતો વિશેષ પ્રકારે પાંચ આચારોનું પાલન પોતે કરે છે અને બીજા જીવો પાસે પણ કરાવે છે. શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામીએ જણાવ્યું છે કે, પંચવિધ આચારને આચરનારા તથા પ્રરૂપનારા છે, તેમ જ સાધુપ્રમુખને તેઓ વિશિષ્ટ આચાર દર્શાવનારા છે, તે કારણથી તેઓ આચાર્ય કહેવાય છે.
આચાર્યભગવંત સમગ્ર શાસનની ધુરા ધારણ કરે છે, છતાં તેમનું લક્ષ્ય સિદ્ધ અવસ્થા છે. તેથી સતત તે માટે જ તેઓ યત્ન કરતા હોય છે.
શાસનના નાયક હોઈ તેમને માન-સન્માન-સત્કાર ઘણા પ્રાપ્ત થાય છે, છતાં તેઓ તેનાથી અલિપ્ત રહે છે. શાસન પ્રભાવના માટે થતાં ઓચ્છવ-મહોત્સવમાં તેમની હાજરી હોવા છતાં પોતે તેની આકાંક્ષાવાળા હોતા નથી. સતત તેઓ કર્મનિર્જરાની અપેક્ષાવાળા હોવાથી શાસનનાં કાર્યો વચ્ચે પણ અંતરથી અળગાઅપ્રતિબદ્ધ રહેતા હોય છે. ટૂંકમાં, આચાર્ય તરીકે તમામ ફરજો અદા કરવા છતાં પોતાના લક્ષ્યને નજર સામે રાખી, સર્વ કાર્યો દ્વારા પોતાના અને પરના આત્માનું હિત સાધનારા આચાર્યભગવંતો હોય છે.
આવી વિશિષ્ટ ગુણસંપન્ન વ્યક્તિને બુદ્ધિમાં સ્થાપન કરી, તે ગુણો પ્રત્યે બહુમાનનો ભાવ પ્રગટ કરી, તે તે ગુણની પ્રાપ્તિ માટે તેમને કરાતો નમસ્કાર, ભાવનમસ્કાર રૂપ બને છે. આથી “નમો આયરિયાણં” પદ બોલતાં ભૂતકાળમાં થઈ ગયેલા, વર્તમાનમાં વિચરતાં અને ભવિષ્યમાં થનારા ગુણસંપન્ન આચાર્ય ભગવંતોને નજર સમક્ષ લાવી, તેમનામાં રહેલા ગુણોની પ્રાપ્તિના અને દોષનાશના પ્રણિધાનપુર્વક ભાવાચાર્યને નમસ્કાર કરવાનો છે.
17. પંચવર્ડ ગયા, આવારા તહીં પણ સંતા | માયા સંતા, મારિયા તેગ વુત્તિ / ૨૬૪ ||
(મા.નિ.)