________________
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર
૧૯
૨. દર્શનાવરણીયકર્મના ક્ષયથી અનંતદર્શન ઉત્પન્ન થાય છે. તેનાથી તેઓ સર્વ પદાર્થોના સામાન્ય સ્વરૂપને જોઈ શકે છે.
૩. વેદનીયકર્મના ક્ષયથી અવ્યાબાધ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. વેદનીયકર્મ શરીરરૂપ પુદ્ગલને શાતા-અશાતા ઉત્પન્ન કરે છે. સિદ્ધભગવાનને વેદનીયકર્મનો અભાવ હોવાથી શરીરકૃત કોઈ પીડા હોતી નથી અને તેથી આવી પીડાના નાશરૂપ અવ્યાબાધ (બાધારહિત) આત્મિક સુખ તેઓ અનુભવે છે.
૪. મોહનીયકર્મના ક્ષયથી અનંતચારિત્રની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ ગુણ દ્વારા તેઓ સતત આત્મસ્વરૂપમાં જ રમણતા કરે છે. સત્રદ્ધા અને સત્પ્રવૃત્તિનું બાધક મોહનીયકર્મ છે, તેથી જ તેના અભાવથી પોતાના સ્વરૂપમાં રમણતા સ્વરૂપ ચારિત્ર અથવા વીતરાગતા ગુણ આત્મામાં પ્રગટે છે.
૫. આયુષ્યકર્મના ક્ષયથી અક્ષયસ્થિતિને પ્રાપ્ત કરે છે. જેમ ઇચ્છા ન હોવા છતાં કોઈ વ્યક્તિના પગમાં બેડી નાંખેલી હોય, તો તે બેડી માણસને એક સ્થળે જકડી રાખે છે, તેમ આ કર્મ પણ જીવને જુદી જુદી ગતિમાં મર્યાદિત સમય સુધી જકડીને રાખે છે અને આયુષ્ય પૂરું થતાં જીવ બીજી ગતિમાં ચાલ્યો જાય છે. જ્યારે આયુષ્યકર્મના ક્ષયથી સિદ્ધાવસ્થામાં, ક્ષય ન થાય તેવી સ્થિતિ એટલે કે અક્ષયસ્થિતિ પ્રાપ્ત થાય છે. . '
5. નામકર્મના ક્ષયથી અરૂપીપણું પ્રગટે છે. આ કર્મને કારણે જ જીવ જુદા જુદા રૂપો ધારણ કરે છે અને તેના દ્વારા જ સુખી અને દુઃખી થાય છે અને તેના ક્ષયથી અરૂપપણું પ્રાપ્ત થાય છે.
૭. ગોત્રકર્મના ક્ષયથી અગુરુલઘુ ગુણ પ્રાપ્ત થાય છે. ગોત્રકર્મને કારણે જ જીવને ઊંચ-નીચ (ગુરુ-લઘુ) ભાવની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેના ક્ષયથી અગુરુલઘુ ગુણ પ્રગટે છે. .
૮. અંતરાયકર્મના ક્ષયથી અનંતવીર્ય પેદા થાય છે. આ કર્મ આત્માના દાન, લાભ, ભોગ, ઉપભોગ અને વીર્ય ગુણનો નાશ કરે છે. જ્યારે આ કર્મનો નાશ થાય છે ત્યારે આત્મામાં અનંતદાન, લાભ, ભોગાદિ ગુણો પ્રગટ થાય છે. આ ગુણો દ્વારા સિદ્ધના આત્મા અનંતા જીવોને અભયનું દાન આપે છે. પોતાના અનંત ગુણોનો લાભ તેમને થાય છે. પ્રાપ્ત થયેલા જ્ઞાનાદિ ગુણોનો ભોગ અને . ઉપભોગ તેઓ કરે છે અને સ્વગુણના પ્રવર્તનમાં તેમનું અનંતુ વીર્ય પ્રવર્તે છે.