________________
૧૬.
સૂત્ર સંવેદના
ઈચ્છાવાળા, મોહનીયકર્મનો ત્યાગ કરવાની ભાવનાવાળા પણ સિદ્ધપરમાત્માની ભક્તિ કરે તો ફાયદો જરૂર થઈ શકે.
આવા ગુણસંપન્ન સિદ્ધપરમાત્માને બુદ્ધિમાં ઉપસ્થિત કરી તેમને જો ભાવપૂર્વક નમસ્કાર કરવામાં આવે તો ધીમે ધીમે આપણી ચેતના પણ આકુળતા વિનાના સ્થિર સુખ માટે પ્રયત્ન કરવા લાગે છે અને તેના ફળરૂપે આપણને પણ સિદ્ધભાવની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. સિદ્ધ' શબ્દના જુદા જુદા અર્થ :
૧. “જિ” = સિતું એટલે કે બાંધેલાં અને “” = બાત. જેમણે લાંબા કાળથી બાંધેલાં આઠ પ્રકારનાં કર્મરૂપી ઈંધણને અતિ ઉગ્ર એવા શુક્લધ્યાનરૂપી અગ્નિથી બાળી નાખ્યું છે, તે સિદ્ધ છે.
૨. “જિ” = નિષ્ઠા; જેઓ સર્વથા કૃતકૃત્ય થઈ ગયા છે, જેનું કોઈ પણ ' કાર્ય અધૂરું નથી, તે સિદ્ધ કહેવાય છે. •
૩. “સિદ્ધ" એટલે પ્રખ્યાત-પ્રસિદ્ધ; ભવ્ય જીવો જેમના ગુણસમૂહને સારી રીતે જાણતા હોય છે, તેમને સિદ્ધ કહેવાય છે.
ષિષ્ટ્ર ધાતુ - ગતિ, શાસ્ત્ર, મંગળ આદિ અર્થમાં વપરાય છે, માટે તેના પરથી બનેલા સિદ્ધ શબ્દના નીચે પ્રમાણે અર્થ થાય છે.
૪. “સિદ્ધ” = ગતિ; સંસારમાં પાછા ફરવું ન પડે તે રીતે જેઓ મોક્ષ નગરીમાં ગયા છે, મોક્ષગતિને પામ્યા છે, તે સિદ્ધ છે.
૫. “સિદ્ધ" = શાસ્ત્ર-શાસક; જેઓ પોતાના આત્માના સંપૂર્ણ શાસક છે, શાસક શાસ્ત્ર હોય છે. માટે સિદ્ધ જ શાસ્ત્ર છે.
૩. “સિદ્ધ" = મંગળ; જેઓ મંગળ સ્વરૂપ છે, તે સિદ્ધ છે. સિદ્ધનો ઉપકાર :
મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાંથી જીવો સર્વકાળે સિદ્ધ થઈ શકે છે. જ્યારે ભરત અને ઐરાવત ક્ષેત્રના જીવો આખા કાળચક્રમાંથી અમુક કાળમાં જ સિદ્ધ અવસ્થાને પામી શકે છે. એક જીવ સિદ્ધાવસ્થાને પામે છે, ત્યારે એક જીવ અવ્યવહાર રાશિમાંથી નીકળીને વ્યવહાર રાશિમાં આવે છે. આવા જ કોઈ એક જીવની
