________________
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર
૧૧
કે જન્મથી છે, અગ્યાર10 અતિશય કર્મક્ષયથી થાય છે તથા ઓગણીસ અતિશયો દેવકૃત હોય છે.
નમો અરિહંતાણં' બોલતાં કરવાની ભાવના :
નમો અરિહંતાણં' પદ બોલતાં આવી ગુણસંપત્તિવાળા અરિહંતપરમાત્માને આપણે નમસ્કાર કરીએ છીએ, એવો ભાવ ઉત્પન્ન કરવાનો છે. આ પ્રકારે અરિહંતપરમાત્માના સ્વરૂપને પુનઃ પુનઃ વિચારીને વીતરાગ પ્રત્યે જેને અહોભાવ-આદરભાવ થાય, વીતરાગ પરમાત્મા આગળ સંસારના તમામ ભાવો તુચ્છ અને અનાદરણીય લાગે, જગતમાં વંદનીય, માનનીય, પૂજનીય આ એક જ ઉત્તમ આત્મા છે. એવું જેની બુદ્ધિમાં હોય તેવા યોગ્યાત્માઓ જ “નમો અરિહંતાણં” બોલતાં આ ભાવને લાવી શકે છે અને તેઓએ કરેલો નમસ્કાર ભાવ-નમસ્કાર થઈ શકે છે. ભાવનમસ્કારનો ઉપાય : શબ્દોથી નમસ્કાર મહામંત્ર બોલીને જ્યારે આપણે અરિહંતને નમસ્કાર
છે. (૨) તેમનો શ્વાસ કમળ જેવો સુગંધીત હોય છે. (૩) તેમના શરીરમાં માંસ અને રુધિર ગાયના દૂધ જેવાં નિર્મલ અને દુર્ગધ વિનાનાં હોય છે. (૪) તેમની આહાર, નિહાર(મળત્યાગ)
આદિની ક્રિયાઓ ચર્મચક્ષુથી જોઈ શકાતી નથી. 10. કર્મક્ષયથી થતા ૧૧ અતિશય: (૧) તેઓની આસપાસ સમવસરણમાં એક યોજનમાં કોટાકોટી દેવ, મનુષ્ય, તિર્યંચોનો સમાવેશ થઈ શકે છે. (૨) એમની વાણી એક યોજન સુધી સાંભળી શકાય અને સર્વ પ્રાણી પોતાની ભાષામાં સમજી શકે તેવી પાંત્રીસ ગુણોથી યુક્ત હોય છે. (૩) તેમના રૂપનું હરણ કરે તેવું ભામંડલ ભગવંતના મસ્તક પાછળ હોય છે. તેના વિના પ્રભુ સન્મુખ કોઈ દૃષ્ટિ પણ ન કરી શકે. વળી, પ્રભુ વિચરતાં હોય ત્યાં આજુબાજુ સવાસો યોજન સુધી (૪) રોગનો નાશ થાય છે. (પ) વૈરનો નાશ થાય છે. (૬) ઈતિ એટલે ઉપદ્રવનો નાશ - બીમારીનો નાશ થાય છે. (૭) મારી આદિ થતા નથી. (૮) અતિવૃષ્ટિ થતી નથી. (૯) અનાવૃષ્ટિ એટલે કે વરસાદનો અભાવ પણ થતો નથી. (૧૦) દુકાળ એટલે કે, અનાજની
દુર્લભતા પણ થતી નથી તથા (૧૧) લોકોને સ્વ-પર રાજ્યનો ભય રહેતો નથી. 11.દેવકૃત ૧૯ અતિશયઃ (૧) ધર્મચક્ર : પ્રભુ ચાલે ત્યારે ધર્મચક્ર આગળ ચાલ્યા કરે છે અને પ્રભુ
સ્થિર થાય ત્યાં તે પણ સ્થિર રહે છે. (૨) ચામર : બન્ને બાજુ ચામર વીંઝાયા કરે છે. (૩) મૃગેન્દ્રાસન : સ્ફટિકમય સિંહાસન કે જે પ્રભુ ચાલે ત્યારે ઉપર અને બેસે ત્યારે નીચે ગોઠવાઈ જાય છે. (૪) છત્રત્રય : રત્નમણિનાં ત્રણ છત્રો મસ્તક ઉપર રહે છે. (૫) રત્નમય ધ્વજ : પ્રભુ ઉપર રત્નમય ધ્વજ હોય છે. (૯) સુવર્ણ કમળો : માખણ કરતાં પણ અધિક કોમળ સુવર્ણનાં નવ કમળો પ્રભુ ચાલે ત્યારે આપોઆપ પગની નીચે ગોઠવાતાં જાય છે. (૭) વપ્રત્રય :