Sutra Samvedana Part 01

SR No.: 005835
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2008
Total Pages: 244
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 37

૧૦ :
સૂત્ર સંવેદના
જેઓ નરેન્દ્ર દ્વારા સ્તુતિ, વંદન અને નમસ્કારને યોગ્ય છે અને જેઓ સુરવરનિર્મિત અશોકવૃક્ષાદિ આઠ મહાપ્રાતિહાર્યરૂપ પૂજા-સત્કારને યોગ્ય છે અને જેઓ સિદ્ધિગમનને યોગ્ય છે, તેઓ અહંતુ કહેવાય છે.
૩. અરુહંત “રુહુ એટલે ઊગવું અને “અરુહ એટલે ન ઊગવું. શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે પંચસૂત્રની ટીકામાં ‘ગરુહંતા નો અર્થ કરતાં જણાવ્યું છે કે, કર્મરૂપી બીજ સર્વથા બળી જવાથી એટલે કે સર્વ કર્મોનો નાશ થવાથી જેનો ભવરૂપી અંકુર ઊગતો નથી અર્થાત્ જેઓનો હવે કદી જન્મ થવાનો નથી તે અરુહંત. "
૪. અરહંત : “રહ' એટલે એકાન્ત કે ગુપ્ત સ્થાન તથા “સંત” એટલે અંદરનો ભાગ. અરહંત એટલે જેઓની દૃષ્ટિમાં અતિ ગુપ્ત એવો વસ્તુ સમૂહનો અંદરનો ભાગ પણ છાનો નથી, એટલે કે જેમને ન જણાય એવું ગુપ્તસ્થાન એકેય નથી તે, અર્થાત્ જે સર્વજ્ઞ છે તે જ અરહંત કહેવાય છે.
૫. અરથાન્ત “રથ' શબ્દના ઉપલક્ષણથી સર્વ પરિગ્રહ ગ્રહણ કરવાની છે, “અત્ત' એટલે મરણ અને “અ” એટલે નથી. અર્થાત્ જેને પરિગ્રહ અને મરણ તથા ઉપલક્ષણથી જેમનો જન્મ પણ નથી, તે અરથાજો.
આમ, અરિહંત શબ્દના જુદા જુદા અર્થ ક્યા છે.
આવા અરિહંત ભગવંતો અંતિમ ભવમાં પોતાના ભવોપગ્રાહી કર્મોને ખપાવવા દેશનાદિની પ્રવૃત્તિ કરે છે તથા ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે, છદ્મસ્થની હજારો જીભ પણ જેમના ગુણોની સ્તુતિ કરવા સમર્થ નથી તથા તીર્થંકર સિવાયના સર્વ જીવોના સર્વ ગુણો એકઠા કરવામાં આવે તો પણ તીર્થંકરના ગુણના અનંતમાં ભાગે પણ ન થાય એવા તીર્થકરોનું અષ્ટમહાપ્રાતિહાર્ય અને ચોત્રીશ અતિશયો રૂપ ઉત્તમ ઐશ્વર્ય હોય છે. આ ઐશ્વર્ય યોગના પ્રભાવે પ્રાપ્ત થયેલું છે અને એ તીર્થકરની બાહ્ય સમૃદ્ધિ છે. બાકી અરિહંતની આંતરિક સમૃદ્ધિનો તો યોગીઓ પણ તાગ પામી શકતા નથી. આ ચોત્રીસ પૈકી ચાર અતિશય મૂળથી એટલે
7. अरिहंति वंदण-नमंसाइ, अरिहंति पूय-सक्कारं । सिद्धिगमणं च अरिहा, अरहंता तेण वुच्चंति ।। ।
| (મા.નિ) 8. न रोहन्ति, न भवाकुरोदयमासादयन्ति, कर्मबीजाभावादिति अरु हाः। . નોંધ: અરિહંતના અરુહંતાણં - અરહંતાણ આદિ નામો પાઠાંતરથી પ્રાપ્ત છે. 9. મૂળ૪ અતિશયઃ (૧) અભૂત રૂ૫:તેમનો દેહ સુગંધિત, નિરોગી તથા મેળાદિથી રહિત હોય