________________
.
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર
હોય, તેનો વિપાકકાળ આવવાથી પરમાત્મા જગતના જીવોના ઉપકાર માટે સંઘરૂપ શાસનની સ્થાપના કરે છે. તીર્થંકરનામકર્મનો ઉદય પ્રાપ્ત થતાં જ અનેક લોકોને ધર્મમાર્ગમાં આકર્ષણ ઊભું કરે તેવા અદ્વિતીય બાહ્ય વૈભવસ્વરૂપ આઠ મહાપ્રાતિહાર્ય, ચોત્રીસ અતિશયો, વાણીના પાંત્રીસ ગુણો, દેવેન્દ્રો અને નરેન્દ્રોની પૂજા વગેરે તેઓને પ્રાપ્ત થાય છે. આ વૈભવનું પણ તેમને મન કોઈ મૂલ્ય હોતું નથી.
કેવળજ્ઞાનાદિ આંતરિક ગુણો અને અષ્ટ મહાપ્રાતિહાર્યાદિ બાહ્ય વૈભવયુક્ત અરિહંતપરમાત્મા પોતાનું આયુષ્યકર્મ જેટલું હોય તેટલો સમય પૃથ્વીતલ ઉપર વિચરી, અગ્લાનપણે દેશના દ્વારા એટલે કે થાક વગેરેના અનુભવ વિનાની દેશના દ્વારા અનેક ભવ્યાત્માને સન્માર્ગ બતાવવાનું વિશિષ્ટ કાર્ય કરે છે. જે રીતે સન્માર્ગનું પ્રદાન પરમાત્મા કરે છે, તેવું સન્માર્ગનું દાન અન્ય કોઈ જીવો કરી શકતા નથી. આવા વિશિષ્ટ ગુણસંપન્ન અરિહંત પરમાત્માઓને આ પદ
દ્વારા નમસ્કાર કરાય છે.
અરિહંતનું મહત્ત્વ :
વિશ્વસંચાલનમાં સૂર્યનું જેટલું મહત્ત્વનું સ્થાન છે, તેના કરતાં પણ અનંતગણું મહત્ત્વનું સ્થાન અરિહંતનું છે. જીવોમાં જે કાંઈ સારાપણું જોવા મળે છે, તે બધો પ્રભાવ અરિહંતનો છે.
જો અરિહંત થયા ન હોત, જગતના જીવો ઉપ૨ તેમને કરૂણાનો ભાવ થયો ન હોત, જગતના જીવોને તેમણે હિતનો માર્ગ બતાવ્યો ન હોત, શાસનની સ્થાપના ક૨ી આ જગતમાં શાસનને વહેતું મૂક્યું ન હોત તો દયા-નમ્રતા-સંતોષસરળતા-કરૂણા વગેરે ગુણો જે કાંઈ જગતમાં જોવા મળે છે, તે જોવા ન મળત અને આ ગુણો ન હોત તો ગુણોને કા૨ણે બંધાતું પુણ્ય, પુણ્યથી પ્રાપ્ત થતાં ભૌતિક સુખો કે સદ્ગતિની પ્રાપ્તિ પણ ન હોત. અરિહંત ન હોત અને મોક્ષની આરાધના વિના મોક્ષ પણ ન હોત, મોક્ષ ન હોત તો સિદ્ધ પણ ન હોત...
અરિહંત ન હોત તો નવપદ પણ ન હોત. દેવતત્ત્વ, ગુરુતત્ત્વ કે ધર્મતત્ત્વ પણ ન હોત, સાધક પણ ન હોત અને સાધના પણ ન હોત...
આ જગત ઉપર સૌથી મોટો ઉપકાર અરિહંતનો છે. આજ સુધીમાં કરેલી અનંત માતાઓએ આપણા ઉપર જે વાત્સલ્ય વરસાવ્યું નથી, તે વાત્સલ્યના