Sutra Samvedana Part 01

SR No.: 005835
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2008
Total Pages: 244
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 33

૬
સૂત્ર સંવેદના જોઈએ. તો જ ભાવ-સંકોચરૂપ ભાવનમસ્કાર થઈ શકે.
નમો પદ નમ્રતાસૂચક છે, ભક્તિની નિશાની છે, કૃતજ્ઞતાના સંકેતરૂપ છે, આદર કે સન્માનની લાગણી પ્રદર્શિત કરવાનું સાધન છે. “નમો' પદથી જણાય છે કે, હું કાંઈ જ માત્ર નથી અર્થાત્ મારામાં કોઈ મહાનતા કે લાયકાત નથી અને અરિહંતાદિ મહાન ગુણના ભંડારરૂપ છે. એટલે “નમો’ એ અહંભાવનો નાશક અને અહંભાવનો પોષક છે. નમો' દ્વારા ધર્મની સન્મુખ જવાય છે કારણકે, નમસ્કાર દ્વારા જે ભાવોલ્લાસ પ્રગટ થાય છે, તેનાથી ધર્મબીજનું વપન થાય છે અને વારંવાર મહાપુરુષોને કરેલો નમસ્કાર છેવટે મોક્ષરૂપ ફળ સુધી પહોંચાડે છે. અરિહંતનું સ્વરૂપ :
આ પદમાં જેને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે તે અરિહંતપરમાત્માઓ જન્મથી જ ત્રણ પ્રકારના નિર્મળ જ્ઞાનથી યુક્ત હોય છે. તેમનો જન્મ મહાવૈભવયુક્ત રાજકુળમાં થયો હોય છે. જન્મતાં જ ઈન્દ્રો આદિથી તેઓ પૂજાતા હોય છે, છતાં આવા બાહ્ય વૈભવની તેમના મન ઉપર કોઈ અસર હોતી નથી, કેમકે તેઓમાં જન્મથી જ વિશિષ્ટ કોટિનો વૈરાગ્યભાવ હોય છે.
બાલ્યાવસ્થામાં પણ તેઓમાં બાહ્ય-અંતરંગ શત્રુઓને જીતવા માટે લોકોત્તર સત્ત્વ હોય છે. સંસારની તમામ પ્રવૃત્તિઓમાં પણ ક્યાંય કષાયભાવનો સ્પર્શ ન થાય તે રીતે, જે સંયોગમાં જે કાર્ય કરવા યોગ્ય હોય તે ઉચિત કાર્ય તેઓ સદા કરતા હોય છે. ઔચિત્ય પાલન માટે જરૂરી ઔદાર્ય, દાક્ષિણ્ય, ગાંભીર્યાદિ ભાવો પણ તેમનામાં લોકોત્તર કોટિના હોય છે.
યુવાવસ્થામાં નિકાચિત ભોગાવલી કર્મ બાકી હોય તો, પ્રભુને ભોગાદિમાં પ્રવૃત્ત થવું પડે છે છતાં તેઓ ભોગાદિ ક્રિયામાં ભાવથી અલિપ્ત હોય છે. આથી ભોગાદિની ક્રિયા પણ તેમના માટે કર્મનિર્જરાનું કારણ બને છે. જેવાં તેમના ભોગાવલી કર્મ ભોગવાઈ જાય તેવા જ પરમાત્મા તણખલાની જેમ સંસારનો ત્યાગ કરી નિર્મળ સંયમજીવન સ્વીકારે છે.
સંયમ જીવનમાં આવતાં ઉપસર્ગો અને પરિષહોને સમભાવે સહન કરે છે. સમિતિ-ગુપ્તિમાં અપ્રમત્તભાવે યત્ન કરતાં, અરિહંત પરમાત્મા ક્ષપકશ્રેણી માંડી કેવળજ્ઞાનાદિ ગુણોને પ્રાપ્ત કરે છે. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયાં પછી પૂર્વના ત્રીજા ભવમાં “સવિ જીવ કરું શાસનરસીની ભાવનાથી જે તીર્થંકર નામકર્મ નિકાચ્યું