________________
18.
જાય. જીવ જ્યારે સંપૂર્ણતયા વીતરાગ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે, ત્યાર પછી તે જે સંવેદન અનુભવે છે તેમાં કોઈ ભાવ નથી હોતો. પણ તેમાં તો કેવળ અસ્તિત્વનો આનંદ હોય છે. પણ આ વાત તો છેક પરમાત્મદશાની છે.
આપણો સમગ્ર અધ્યાત્મ માર્ગ બહિરાત્મ દશામાંથી અંતરાત્મ દશામાં આવવા માટેનો છે અને તત્ત્વ સંવેદન કરતાં કરતાં છેક વીતરાગ અવસ્થા-શુદ્ધ અવસ્થા સુધી પહોંચવા માટેનો છે. આ માર્ગ તત્ત્વ સંવેદનસહ થતા સૂત્રાર્થ અને ક્રિયા દ્વારા પાર કરી શકાય છે. માટે સૂત્ર સંવેદનાનું અતિ મહત્ત્વ છે. તત્ત્વ સંવેદન વિનાની આપણી બધી ધર્મક્રિયાઓ નિષ્ણાણ દ્રવ્યક્રિયાઓ જ બની રહે છે અને સકળ કર્મોનો ક્ષય કરી શકે તેવી ઊર્જા તેનાથી ઉત્પન્ન થઈ શકતી નથી.
આપણી પ્રત્યેક ધર્મક્રિયાઓ સાથે સંલગ્ન થયેલાં સૂત્રોના જો આપણે અર્થ સમજીએ, પછી તેનું વિધિસર ઉચ્ચારણ કરીએ અને તેની સાથે આપણામાં ભાવોલ્લાસ આવતો જાય અને તે ક્ષણિક ન રહેતાં, લાંબો સમય ટકી રહે અને વળી તેની પરંપરા સર્જાતી રહે તો તત્ત્વ સંવેદન સ્થિર થાય અને આવું તત્ત્વ સંવેદન આત્માને મુક્તિધામ સુધી પહોંચાડ્યા વિના રહે નહિ. સાધ્વી શ્રી પ્રશમિતાશ્રીજીએ આ લક્ષ્યને નજરમાં રાખીને “સૂત્ર સંવેદના' લખવાનું ભગીરથ કાર્ય હાથ ઉપર લીધું છે અને તેના પરિપાકરૂપે તેનો પ્રથમ ભાગ બહાર પડી રહ્યો છે. જેમાં નમસ્કાર મહામંત્રથી સામાઈય વયજુરો સુધીનાં અગિયાર સૂત્રોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને પ્રત્યેક સૂત્રનું વિશદ્ વિવેચન કરવામાં આવ્યું છે. આરાધક જો પ્રત્યેક સૂત્રને યથા-તથા સમજીને તત્ત્વ સંવેદનસહ પ્રત્યેક ક્રિયા કરતો થઈ જશે તો મોક્ષ તેનાથી, ઝાઝા ભવો સુધી દૂર નહિ રહે. પણ પ્રશ્ન છે આવા આરાધકોનો. કદાચ આવા આરાધકોનો વર્ગ મર્યાદિત રહે, પણ છેવટે તો મુમુક્ષુ જીવોને નજરમાં રાખીને જ “સૂત્ર સંવેદના' લખાયેલું છે અને લખાઈ રહ્યું છે એટલે તે બાબતે ઝાઝી ચિંતા કરવા જેવું નથી. આરાધક માત્રને અતિ ઉપકારક થઈ પડે તેવા આ પુસ્તકનું સર્જન કરીને સાધ્વીશ્રી પ્રશમિતાજીએ અનેક મુમુક્ષુ જીવો માટે આરાધના માર્ગ સ્પષ્ટ અને સુલભ કરી આપ્યો છે. તેમના આ માર્ગની અનુમોદના કરવાની મને આ રીતે જે તક મળી છે, તેનો મને આનંદ છે. આ જ્ઞાનધારાનું સાતત્ય જળવાઈ રહે અને તેનો લાભ લઈને અનેક જીવો મળેલા મનુષ્ય ભવનો ઉત્તમ રીતે ઉપયોગ કરી લે તેવી પ્રાર્થના સાથે અહીં હું વિરમું છું.
સુહાસ', ૧૪, જેનનગર, પાલડી, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૭
- ચંદ્રહાસ ત્રિવેદી
તા. ૩૦-૧૧-૨૦૦૦