________________
શ્રી લોગસ્સ સૂત્ર
તાદાત્મ્યભાવને શાસ્ત્રીય પરિભાષામાં ‘સમાપત્તિ’ કહે છે. આ ‘સમાપત્તિ’ સર્વ ઇષ્ટને સિદ્ધ કરવા સમર્થ બને છે.
૧૩૭
કાયોત્સર્ગમાં મુખ્યરૂપે જેમ લોગસ્સ બોલાય છે, તેમ કાયોત્સર્ગ પાર્યા પછી પણ મોટા ભાગે પ્રગટરૂપે આ સૂત્ર બોલવામાં આવે છે. તેનું કારણ એ છે કે, કાયોત્સર્ગ જે પ્રણિધાનપૂર્વક - જે આશયથી શરૂ કર્યો હતો, તે આશય આવા વિશિષ્ટ ભાવથી કરવાને કારણે કંઈક અંશે સિદ્ધ થાય છે. તે સિદ્ધિનો આનંદ પણ પ્રગટરૂપે આ સૂત્ર બોલીને દર્શાવાય છે.
આનંદ વ્યક્ત કરવાનું સાધન ભોગી પુરુષો માટે જેમ ભોગનાં સાધનો કે ભોગી વ્યક્તિઓ છે, તેમ મોક્ષમાર્ગના પથિકોને આંનંદ વ્યક્ત કરવાનું સાધન યોગી પુરુષો કે યોગનાં સાધનો છે. આ જગતમાં ગુણવૈભવથી યુક્ત વ્યક્તિત્વ, ઔચિત્યપૂર્વકનો જીવનવ્યવહાર અને પરોપકારની પરાકાષ્ઠા તીર્થંકરો સિવાય ક્યાંય જોવા મળતી નથી, માટે જ યોગી પુરુષો આનંદના સમયે વિશેષ પ્રકારે અરિહંતોને યાદ કરે છે. આવી રીતે સાધક પણ પોતાનાં કર્મોનો ક્ષય કે ગુણની પ્રાપ્તિ આદિ જે કંઈપણ કાયોત્સર્ગથી પ્રાપ્ત થયું હોય, તેનો આનંદ વ્યક્ત કરવા કાર્યોત્સર્ગ પાર્યા પછી તીર્થંકરોના નામનિક્ષેપાની ભક્તિ કરવા લોગસ્સ બોલે છે.
સાધુ અને શ્રાવકને કરવા યોગ્ય જે છ આવશ્યક છે, તે પૈકીનું બીજું આવશ્યક ‘ચઉવીસત્યો' છે. ‘ચઉવીસત્યો’ એટલે ચોવીશ ભગવાનની સ્તવના. આ ચઉવીસત્યો આવશ્યક પણ લોગસ્સ સૂત્ર દ્વારા સંપન્ન થાય છે.
મૂળ સૂત્ર
!!
लोगस्स उज्जो अगरे, धम्मतित्थयरे जिणे 1 अरिहंते कित्तइस्सं, चडवीसंपि केवली ।। १ ।। उसभमजिअं च वंदे, संभवमभिणंदणं च सुमई च । पउमप्पहं सुपासं, जिणं च चंदप्पहं वंदे ||२|| સુવિદ્િ ચ પુષ્પવંત, સીગ્રહ-સિÁસ-વાસુપુ× ૨ । विमलमणतं च जिणं, धम्मं संतिं च वंदामि ||३||
